Διασκευές

Είδαμε, στο πρόβλημα-22, την διασκευή (version) του Ιατρίδη, που άλλαξε ένα πιόνι από μαύρο σε λευκό για να έχει λύση το άλυτο (χωρίς-λύση, no solution) πρόβλημα του Ντίτριχ.

Στις επόμενες δυο διασκευές θα δούμε άλλους λόγους που οδήγησαν κάποιους συνθέτες να δημιουργήσουν νέες εκδόσεις κάποιων προβλημάτων.

	(Πρόβλημα 79) Σαμ Λόιντ (Sam Loyd), ”Holyoke Transcript“, 1878 Παίζουν τα λευκά και κάνουν Ματ σε 3 κινήσεις #3 (13+4)
[8/6pK/4S1P1/1R1PP3/2PBkP2/3S2p1/6Pp/2R4Q]

Δοκιμές : {1.Sf2+? gxf2!}, {1.Qxh2? Kxd3!}, {1.f5? Kxf5!}, {1.Kh8? / Kxg7? / Kg8? / d6? / Rbb1? / Rb2? / Rb3? / Rb4? / Ra5? / Rc5? / Rb6? / Rb7? / Rb8? / Bf2? / Ba7? / Bb6? / Bc5? / Sb2? / Se1? / Sc5+? / Sb4? / Qe1+? / Ra1? / Rcb1? / Rc3? / Rc2? / Rd1? / Re1+? / Rf1? Ke4-f5!}.
Κλειδί: 1.Rg1!
1...Kxc3 2.Ra1 (άνοιγμα γραμμής Μπρίστολ) K~ / Kxc4 / Ke2 3.Qb1# / Qf1# / Qd1#
ή 1...Kf5 2.Sf2 (τσούκτσβανγκ) gxf2 / hxg1=S 3.g4# / Qh5#

	(Πρόβλημα 80) Μπουλ (C. Bull), 1878 Παίζουν τα λευκά και κάνουν Ματ σε 3 κινήσεις #3 (11+5)
[8/6pK/4p1P1/4P3/2P1kB2/1P1S2p1/4S1Pp/5R1Q]

Δοκιμές : {1.Sf2+? gxf2!}, {1 Bc1? / Bd2? / Bg5? / Sxg3+? / Qxh2? Kxd3!}, {1.Kh8? / Kxg7? / Kg8? / Sb2? / Sc1? / Se1? / Sc5+? / Sb4? / Sc1? / Ra1? / Rb1? / Rc1? / Rd1? / Re1? / Rf3? / Rf2? Kf5!}.
Κλειδί: 1.Rg1!
1...Kxc3 2.Ra1 (άνοιγμα γραμμής Μπρίστολ) K~ / Kxe2 3.Qb1# / Qf1#
ή 1...Kf5 2.Sf2 (τσούκτσβανγκ) gxf2 / hxg1=S 3.g4# / Qh5#

Το κλειδί και οι κύριες συνέχειες της λύσης του προβλήματος του Λόιντ έχουν διατηρηθεί, η θέση όμως του Μπουλ είναι πιο οικονομική, πιο ανάλαφρη από λευκές δυνάμεις.

---

	(Πρόβλημα 81) πατήρ Σααβέντρα (rev. Saavedra), (ή θέση από παρτίδα Φέντον - Πότερ), 1875 Παίζουν τα λευκά και κερδίζουν + (2+2)
[8/8/1KP5/3r4/8/8/8/k7]

Κλειδί: 1.c7! Rd6+
2.Kb5
(όχι Ka7 γιατί με Rd7 το πιονάκι πέφτει,
όχι Ka6 / Ka5 γιατί με Rc6 το πιονάκι πέφτει,
όχι Kc5 γιατί με Rd1 και Rc1+ το πιονάκι (που ίσως έχει προαχθεί) πέφτει)
2...Rd5+ 3.Kb4 Rd4+ 4.Kb3 Rd3+ 5.Kc2
(τώρα δεν εφαρμόζεται το σχέδιο Rd1 και Rc1+)
5...Rd4!
(πονηρή κίνηση γιατί αν 6.c8=Q Rc4+ 7.Qxc4 φορσέ (δηλαδή υποχρεωτικά), και τα μαύρα είναι πατ!)
6.c8=R ( > 7.Ra8#) Ra4 7.Kb3 ( > 8.Kxa4 / Rc1#) ±

	(Πρόβλημα 82) Τρόιτσκι (A. A. Troitzky), ”Ceske Slovo”, 1924 Παίζουν τα λευκά και κερδίζουν + (5+5)
[8/3b4/k2p3P/1p1K3P/1P4r1/8/3R4/8]

Κλειδί: 1.h7! Rg5+ 2.Kxd6 Rxh5 3.Kc7 ( > 4.Ra2#) Be6 4.Kb8 ( > 5.Rd6#) Bd5 5.Rxd5 Rxd5 6.h8=R ( > 7.Ra6#) Rd6 7.Kc7 ( > Kxd6 / Ra8#) ±

Ο Αλεξέι Αλεξέγιεβιτς Τρόιτσκι (δες βιογραφικό σημείωμα εδώ) πήρε την ιδέα του Σααβέντρα και την έντυσε με καινούργια ρούχα.

Έλληνες λύτες σκακιστικών προβλημάτων (2008)

Παρουσιάζουμε εδώ τους Έλληνες λύτες με διεθνή κατάταξη και βαθμό ΕΛΟ, ή με θέση στην πρώτη δεκάδα ελληνικού διαγωνισμού λύσης σκακιστικών προβλημάτων.


Έλληνες λύτες σκακιστικών προβλημάτων (διεθνείς)

(*)	Ονοματεπώνυμο	Ιδιότητα	(Διαγωνισμός, ΜΜ/ΕΕΕΕ, #θέση, ΕΛΟ)
28/08/1966	Πρέντος Κώστας (Prentos Kostas)	Διεθνής Μαιτρ, Πρωταθλητής Ελλάδος	(WCCC, 01/2008, #32, 2490)
.	Μενδρινός Νίκος (Mendrinos Nikos)	.	(WCCC, 01/2008, #71, 2340)
.	Παπασταυρόπουλος Ανδρέας (Papastavropoulos Andreas)	.	(WCCC, 01/2008, #87, 2300)
20/04/1966	Φουγιαξής Χάρης (Fougiaxis Harry)	Διεθνής Μαιτρ	(WCCC, 01/2008, #168, 2123)
.	Κωστούρος Αλέξης (Kostouros Alexis)	.	(WCCC, 01/2008, #219, 2047)
29/08/1971	Κονιδάρης Παναγιώτης (Konidaris Panagiotis)	.	(WCCC, 01/2008, #243, 1996)
19/06/1962	Σκλαβούνος Παναγής (Sklavounos Panagis)	.	(WCCC, 01/2008, #260, 1972)
.	Σκυριανόγλου Δημήτρης (Skyrianoglou Dimitris)	.	(WCCC, 01/2008, #261, 1972)
19/11/1962	Ιλαντζής Σπύρος (Ilantzis Spyros)	Ομοσπονδιακός Μαιτρ	(WCCC, 01/2008, #267, 1960)
.	Γαρουφαλίδης Ιωάννης (Garoufalidis Ioannis)	.	(WCCC, 01/2008, #289, 1922)
22/05/1979	Ανεμοδουράς Λεωκράτης (Anemodouras Leocratis)	.	(WCCC, 01/2008, #304, 1896)
12/07/1950	Μανωλάς Εμμανουήλ (Manolas Emmanuel)	.	(WCCC, 01/2008, #338, 1811)
26/10/1973	Αργυρακόπουλος Θέμης (Argyrakopoulos Themistoklis)	.	(WCCC, 01/2008, #349, 1775)
.	Αλεξάνδρου Αναστάσιος (Alexandrou Anastasios)	.	(WCCC, 01/2008, #358, 1760)
04/10/1961	Καλκαβούρας Ιωάννης (Kalkavouras John)	.	(WCCC, 01/2008, --, 1859)
.	Μητσάκης Ι. (Mitsakis I.)	.	(WCCC, 01/2008, --, 1600)

---

2008/03/15 Πτολεμαΐδα 2ος Διαγωνισμός Λύσης Ε.Σ.Σ.ΚΕ.ΔΥ.Μ.

#	βαθμοί	ΩΩ:ΛΛ	Ονοματεπώνυμο	Σύλλογος
1	23.5	01:24	Ρόμπας Στέργιος	Γιαννιτσά
2	21.5	01:30	Κούρτης Χαρίτων	Σ.Ο.Πτολεμαΐδας
3	15.5	01:25	Κωδούνας Γιώργος	Σκακιστάκος Πτολεμαΐδας
4	15.0	01:12	Σπυρλιάδης Αχ.	Θεσσαλονίκη
5	15.0	01:15	Γκουδέρης Δ.	Γιαννιτσά
6-7	15.0	01:30	Τριανταφυλλίδης Αθ.	Βέροια
6-7	15.0	01:30	Πανίδης Κ.	Σκακιστάκος Πτολεμαΐδας
8	12.0	01:30	Μίτσης Γιάννης	Λ.Π.Φλώρινας
9	11.0	01:11	Τσιλουχάς Βασ.	Π.Σ.Σ. Κηφισιά Σερρών
10	7.0	01:30	Μηνάς Ιω.	Σ.Ο.Πτολεμαΐδας

---

2008/04/19 Αθήνα 5ος Διαγωνισμός Λύσης Ε.Σ.Σ.Ν.Α. "Βύρων Ζάππας"

#	βαθμοί	ΩΩ:ΛΛ	Ονοματεπώνυμο	Σύλλογος
1	25.0	02:13	Μενδρινός Νικόλαος	ΑΟ Ζήνων Γλυφάδας
2	20.0	02:15	Παπασταυρόπουλος Ανδρέας	ΑΟ Ζήνων Γλυφάδας
3	19.0	02:15	Κονιδάρης Παναγιώτης	.
4-5	15.0	02:15	Ανεμοδουράς Λεωκράτης	ΑΟ Ζήνων Γλυφάδας
5-5	15.0	02:15	Γαρουφαλίδης Ιωάννης	ΑΟ Ζήνων Γλυφάδας
6	14.0	02:15	Ιλαντζής Σπυρίδων	.
7	12.0	02:13	Φουγιαξής Χαράλαμπος	ΑΟ Ζήνων Γλυφάδας
8	11.5	02:10	Μανωλάς Εμμανουήλ	ΑΟ Ζήνων Γλυφάδας
9	10.0	01:42	Σκυριανόγλου Δημήτριος	.
10	10.0	02:12	Καλκαβούρας Ιωάννης	.

Ο διαγωνισμός διεξήχθη στον ΣΟ Παγκρατίου, Ζηνοδότου 22, Αθήνα, στις 19/04/2008 από ώρα 18:15 μέχρι 20:30.
Επί 30 δυνατών βαθμών και μέγιστου δυνατού χρόνου 2 ωρών και 15', έδωσαν τις λύσεις τους 18 λύτες.
O Μενδρινός Νικόλαος ανακηρύχθηκε πρωταθλητής Αττικής.
Πρωταθλήτρια ομάδα Αττικής αναδείχθηκε ο "ΑΟ Ζήνων Γλυφάδας".
Έπαθλο σε 1ο έφηβο δεν δόθηκε, διότι κανείς έφηβος δεν παρέδωσε λύσεις.
Διοργανωτής : Παναγής Σκλαβούνος

---

Ζητώ από τους αναγνώστες που γνωρίζουν στοιχεία για τους αναφερόμενους ή για άλλους λύτες με μία τουλάχιστον κατάταξη στις 10 πρώτες θέσεις (Ελλήνων) σε διαγωνισμό λύσης σκακιστικών προβλημάτων να μου τα γνωστοποιήσουν με ηλεκτρονική επιστολή (e-mail) για να ενημερώσω τον κατάλογο. (Για τον διαγωνισμό: ημερομηνία, πόλη, διοργανωτής και για τους λύτες Θέση στην κατάταξη, βαθμοί, διάρκεια λύσης, Ονοματεπώνυμο, Σύλλογος ή Καταγωγή). Ευχαριστώ πολύ. Μανωλάς Εμμανουήλ, 03/2008

Κυριαρχία

Παρουσιάζουμε δυό δείγματα της κυριαρχίας (domination), από τα 2545 που περιέλαβε στο βιβλίο του ο Κασπαριάν.
Το πρόβλημα-118 είναι μια σπουδή του παραγωγικού συνθέτη Χένρι Ρινκ (Henri Rinck). Η μάχη είναι (R+B εναντίον Q), και σε λίγες κινήσεις η κυριαρχία των λευκών πάνω στην σκακιέρα τούς δίνει την νίκη. Η βασίλισσα μάταια προσπαθεί να αποφύγει το μοιραίο.

	(Πρόβλημα 118) Ρινκ (Henri Rinck), ”Deutsche Schachzeitung“, 1903 Παίζουν τα λευκά και νικούν + (5+5)
[6q1/6p1/2k4p/R6B/p7/8/2P3P1/2K5]

Κλειδί: 1.Ra8! ( > 2.Rxg8 . Αν 1...Qxa8 τότε 2.Bf3+ και 3.Bxa8)
1...Qa2
2.Rxa4 ( > 3.Rxa2 . Αν 2...Qxa4 τότε 3.Be8+ και 4.Bxa4)
2...Qg8
3.Ra8 (επιμένει!) Qh7
4.Bg6 Qxg6
5.Ra6+ K~
6.Rxg6 ±


Το πρόβλημα-139 είναι μια σπουδή του Κασπαριάν, από το κεφάλαιο (R+B+B εναντίον Q). Για να αποφύγει την άμεση απώλεια της βασίλισσας, ο μαύρος βασιλιάς υποχρεώνεται να εκτεθεί σε μπαταρίες, με αποτέλεσμα μια σειρά από διπλά σαχ. Στο τέλος η βασίλισσα χάνεται.

	(Πρόβλημα 139) Κασπαριάν (G. Kasparyan), Πρώτο βραβείο, Tourney Marking 20th Anniversary of the USSR Young Communist League, 1938 Παίζουν τα λευκά και νικούν + (5+6)
[8/q1b5/8/8/3k4/p3R2p/P5Bp/6BK]

Δεν είναι καλό το {1.Rd3++? Kxd3 2.Bf1+ Kc2 3.Bxa7 Kb2 4.Bc4 Be5} και τα μαύρα διασώζονται.
Κλειδί 1.Re4++! Kd5!
2.Rd4++ Kc5!
3.Rd5++ Kc6!
4.Rc5++ Kb6! (Αν 4...Kd6 5.Rc6+ Kd7 6.Bxh3+ Kxc6 7.Bxa7+)
5.Rc6++ Kb7!
6.Rb6++ Kc8
7.Bxh3+ Kd8
8.Rd6+ Bxd6
9.Bxa7 ±

Γκένριχ Κασπαριάν

Ο Γκένριχ Μοϊσέγιεβιτς Κασπαριάν (αγγλικά: Genrikh Moiseyevich Kasparyan, γερμανικά: Genrich Moissejewitsch Kasparjan, ρωσικά: Генрих Моисеевич Каспарян) θεωρείται ως ένας από τους σημαντικότερους σοβιετικούς συνθέτες σκακιστικών σπουδών.
Ο Κασπαριάν γεννήθηκε 27/02/1910 στην Τιφλίδα της Γεωργίας, και πέθανε στις 27/12/1995 στο Εριβάν της Αρμενίας. Ήταν μεγαλύτερος από 13 χρόνων όταν διδάχτηκε σκάκι το 1924 από τον μεγαλύτερο αδελφό του. (Γενικά, για να γίνει κάποιος πολύ καλός στο σκάκι πρέπει να το μάθει πολύ μικρός). Φοίτησε, από το 1926 μέχρι το 1931, πολιτικός μηχανικός στο Πολυτεχνικό Ινστιτούτο της Τιφλίδας. Εκείνο το διάστημα ασχολήθηκε και με την σύνθεση και έφτιαξε περίπου 40 σκακιστικές σπουδές.
Ήταν επίσης πολύ δυνατός στο αγωνιστικό σκάκι. Το 1931 έγινε πρωταθλητής Τιφλίδας και μπόρεσε να γίνει Πρωταθλητής Ε.Σ.Σ.Δ. παίρνοντας την πρώτη θέση σε αγώνα κατάταξης από τον μετέπειτα παγκόσμιο πρωταθλητή Μιχαήλ Μποτβίνικ (Michail Moissejewitsch Botwinnik). Το 1936 πήγε στο Εριβάν και έγινε ο πρώτος Αρμένιος σκακιστής που πήρε τον τίτλο ”Μαιτρ των Αθλημάτων” (Meister des Sports), κερδίζοντας 9,5-7,5 τον Βιτάλι Τσεχόβερ (Witali Alexandrowitsch Tschechower).
Υπηρέτησε ως στρατιώτης από Ιούλιο 1941 μέχρι Νοέμβριο 1945 και κέρδισε πολλά παράσημα.
Του απονεμήθηκε το 1956 ο τίτλος ”Τιμημένος Μαιτρ των Αθλημάτων”. Μέχρι το 1990 εργάστηκε ως εκπαιδευτής σκακιού. Ως ενεργός παίκτης αγωνιστικού σκακιού νίκησε στο πρωτάθλημα της Αρμενίας δέκα φορές.
Το 1928 δημοσιεύτηκε η πρώτη του σπουδή για φινάλε. Συνολικά συνέθεσε πάνω από 500 σπουδές, εκ των οποίων περίπου οι 300 βραβεύτηκαν σε διαγωνισμούς.
Έλαβε μέρος σε 13 πρωταθλήματα σύνθεσης στην Ε.Σ.Σ.Δ. και κέρδισε τα έξι.
Το 1950 η Διεθνής Σκακιστική Ομοσπονδία (F.I.D.E.) του απένειμε τον τίτλο ”Διεθνής Μαιτρ”.
Το 1956 γίνεται ”Διεθνής Κριτής” για σκακιστικές συνθέσεις.
Το 1972 γίνεται ”Διεθνής Μεγάλος Μαιτρ” για σκακιστική σύνθεση. Για να πάρει αυτόν τον υψηλό τίτλο χρειαζόταν 70 βαθμούς από δημοσιεύσεις στο Άλμπουμ F.I.D.E.. Ο Κασπαριάν συγκέντρωσε 174,17 βαθμούς στην καριέρα του.
Διάσημο έγινε το βιβλίο του ”ЩАХМАТНЫЕ ЭТЮДЫ, Доминация” (Κυριαρχία, σκακιστικές σπουδές φινάλε) του 1974, που μεταφράστηκε στα αγγλικά το 1980 με τίτλο ”Domination in 2,545 Endgame Studies”.

---

Δυο σπουδές του Κασπαριάν

	(Πρόβλημα 116) Γκένριχ Κασπαριάν, Πρώτο βραβείο, ”Τουρνουά Ιωβηλαίου Roycroft”, 1979 Παίζουν τα λευκά και κάνουν ισοπαλία = (5+10)
[4Q3/4Ppr1/8/4s3/4prbB/p7/p1pP4/k1K5]

Η σπουδή αυτή, δεν είναι μόνο αξιοπρόσεχτη επειδή πήρε το πρώτο βραβείο σε ονομαστό τουρνουά, αλλά επειδή ο Κασπαριάν την δούλευε 30 χρόνια. Κατά δήλωσή του, η σπουδή στηρίζεται σε μια ιδέα που είχε το 1945. Ας παρακολουθήσουμε την λύση:

Κλειδί: 1.Qb5!
Χάνει η βαριάντα [1.Kxc2 Bf5 2.Bf6 e3+ 3.Kb3 exd2 4.Bxe5+ Kb1], καθώς και η βαριάντα [1.Kxc2 Bf5 2.Qb5 e3+ 3.Kb3 exd2 4.Qxe5+ Kb1].

1...Sd3+ 2.Qxd3
Πάλι χάνει το [2.Kxc2 Bd1+ 3.Kxd1 Rg1+ 4.Ke2 Rxh4 5.Ke3 Re1+ 6.Kd4 Sb2 7.e8=Q e3+], ή το [2.Kxc2 Bd1+ 3.Kxd1 Rg1+ 4.Kc2 Rc1+ 5.Kb3 Rb1+].

2...exd3 3.e8=Q Be6
Δεν είναι καλό το [3...Rg5 4.Qh8+ f6 5.Bf2 Rb5 6.Qxf6+ Rb2 7.Bd4 Rxf6 8.Bxf6] με ισόπαλη θέση παρά την υλική υπεροχή των μαύρων.

4.Qxe6 Rg5
Απειλεί 5...Rb5. Αν τώρα 5.Bxg5, μετά την 5...Rf1+ τα μαύρα κάνουν ματ.

5.Bf2
Όχι [5.Qe3 Rf1+ 6.Be1 Rb5 7.Qxd3 Rxe1+ 8.Kxc2 Rb2+ 9.Kc3 Rc1+ 10.Kd4 Rb4+ 11.Ke5 Kb2]. Υπάρχουν τώρα δυο συνέχειες...

5...Rg1+ 6.Be1 Rb4 7.Qxa2+ Kxa2
ο μαύρος πύργος έχει καρφώσει τον αξιωματικό και είναι πατ τα λευκά, ή...

5...Rb5 6.Bd4+ Rb2 7.Qf6 Rxf6 8.Bxf6
ο λευκός αξιωματικός έχει καρφώσει τον πύργο και είναι πατ τα μαύρα.

	(Πρόβλημα 117) Γκένριχ Κασπαριάν, Πρώτο βραβείο, ”Σκάκι στην Ε.Σ.Σ.Δ.”, 1935 Παίζουν τα λευκά και κάνουν ισοπαλία = (7+7)
[8/6q1/b7/1p5p/rb5P/4k1PP/4S3/3Q2KB]

Η κατάσταση, που θα εμφανιστεί στην λύση της σπουδής-117, μπορεί να περιγραφεί σαν Συνεχές Πατ, όπου τα λευκά και τα μαύρα προσπαθούν μάταια να θυσιάσουν τις βασίλισσές τους. Ας δούμε την λύση:

Κλειδί: 1.Sf4! ( > 2.Qd3# / Sd5#)
1...Qxg3+
2.Sg2+ Ke4
3.Qxa4 (Τα λευκά βλέπουν ότι αν 3... bxa4, θα είναι πατ).
3...Qh2+ (Τα μαύρα βλέπουν ότι μετά από 4.Kxh2 bxa4, κερδίζουν).
4.Kf2! Qg1+ (Τα μαύρα πάλι προσπαθούν να θυσιάσουν την βασίλισσά τους, αλλά τα λευκά συνεχίζουν να καρφώνονται...)
5.Kg3! Qf2+
6.Kh2! Qg3+
7.Kg1! Qh2+ (Ισοπαλία, με επανάληψη των ίδιων κινήσεων).

Σπουδές (2), ισοπαλίες

H σπουδή (study) είναι μια σκακιστική σύνθεση, δηλαδή μια επινοημένη θέση της σκακιέρας, στην οποία τα λευκά πετυχαίνουν τον σκοπό τους όπως και αν αμυνθούν τα μαύρα, και ο σκοπός είναι [παίζουν τα λευκά και νικούν] (σύμβολο +) ή [παίζουν τα λευκά και επιτυγχάνουν ισοπαλία] (σύμβολο =).

Η σπουδή μπορεί να θεωρηθεί ειδική περίπτωση ορθόδοξου σκακιστικού προβλήματος. Ζητείται να επιτευχθεί ο σκοπός (νίκη ή ισοπαλία, όπως και σε μία παρτίδα) χωρίς να προσδιορίζεται συγκεκριμένος αριθμός κινήσεων για τις βαριάντες.
Οι σπουδές έχουν επίσης μοναδικό κλειδί και μοναδική λύση.

Τυπικά οι σπουδές μοιάζουν με φινάλε (=τέλος) παρτίδας και συνήθως έχουν λίγα κομμάτια.

---

Τα λευκά πετυχαίνουν ισοπαλία

	(Πρόβλημα 87) Λιμπιούρκιν (M. S. Libiurkin), “64”, 1934 Παίζουν τα λευκά και κάνουν ισοπαλία = (4+4)
[1K6/2P5/8/8/4P1s1/8/B5kb/7q]

Η ισοπαλία επιτυγχάνεται με διάφορους τρόπους:
* με θέση πατ (στα λευκά ή και στα μαύρα)
* με έλλειψη υλικού της μιας πλευράς, ώστε να μην μπορεί να επιτύχει νίκη (π.χ. K+S εναντίον K)
* με επανάληψη των κινήσεων, (τρεις φορές η ίδια θέση χωρίς να παρθεί κομμάτι ή να κινηθεί πιόνι με την ίδια πλευρά να έχει σειρά να παίξει με τα ίδια δικαιώματα (π.χ. ροκέ)).

Στο διάγραμμα βλέπουμε μια σπουδή του Λιμπιούρκιν (M. S. Libiurkin), όπου η εκφώνηση ζητά να παίξουν πρώτα τα λευκά και να πετύχουν ισοπαλία. Το πιόνι c7 είναι καρφωμένο, άρα δεν μπορούν οι δυνάμεις των λευκών να γίνουν ισχυρότερες, και η θέση είναι ανοιχτή, οπότε το πατ δεν είναι εύκολο να γίνει. Ας δούμε όμως την λύση:

Κλειδί: 1.e5! (Απειλεί 2.c8=Q, ή 2.Bd5+ που κερδίζει την μαύρη βασίλισσα).
1...Sxe5 (Τώρα τα λευκά δεν πρέπει να συνεχίσουν με 2.Bd5+ γιατί με 2...Sf3 τα μαύρα κερδίζουν).
2.c8=Q Sc4+ (Εδώ πρέπει να προσέξουν τα λευκά. Αν παίξουν 3.Ka7, τότε με 3...Qg1+ τα μαύρα κάνουν ματ ή κερδίζουν την Qc8).
3.Ka8 Sb6+
4.Kb7 Sxc8
5.Bd5+ Kg1 (Πάλι έχουν μια ευκαιρία να χάσουν τα λευκά. Αν 6.Bxh1 Sd6+ 7.Kc6 Kxh1 και τα μαύρα κερδίζουν).
6.Kxc8! (Τώρα τα μαύρα είναι υποχρεωμένα να πάρουν τον αξιωματικό που απειλεί την μαύρη βασίλισσα).
6...Qxd5 (και τα λευκά είναι πατ).


Ο Ρίτσαρντ Ρέτι (Richard Réti, 28/05/1889 – 06/06/1929) γεννήθηκε στην Αυστρο-Ουγγαρία. (Είχε έναν μεγαλύτερο αδελφό Ρούντολφ, ονομαστό πιανίστα). Ο Ρέτι έφτιαξε σπουδές, όπου φαινομενικά ο λευκός βασιλιάς είναι μακριά από το μαύρο πιόνι και δεν το προλαβαίνει πριν προαχθεί, αλλά στην λύση η γεωμετρία του Ρέτι θριαμβεύει.

	(Πρόβλημα 88) Ρίτσαρντ Ρέτι (Richard Réti) 1928 Παίζουν τα λευκά και κάνουν ισοπαλία = (2+3)
[5K2/k7/4P1p1/8/8/8/4b3/8]

Κλειδί: 1.Ke7! g5
2.Kd6 g4
3.e7! (Μόνο τώρα! Τώρα που έχει κλείσει η διαγώνια e2 – h5) Bb5
4.Kc5 Bd7
5.Kd4 (και ο βασιλιάς πρόλαβε το πιόνι).


Στο επόμενο πρόβλημα-89 του Γκένριχ Μοϊσέγεβιτς Κασπαριάν ο λευκός βασιλιάς φροντίζει να θαφτεί ζωντανός και τα μαύρα, με βασίλισσα παραπάνω, τον παρακολουθούν χωρίς να μπορούν να τον εμποδίσουν!

	(Πρόβλημα 89) Κασπαριάν (G. M. Kasparyan), “Chess in U.S.S.R.”, 1937 Παίζουν τα λευκά και κάνουν ισοπαλία = (5+3)
[k3K3/1p6/7p/1P6/1P6/8/PP6/8]

Κλειδί: 1.Kd7! h5
2.Kc7 h4
3.Kb6 h3
4.Ka5 h2 5.b6 h1=Q 6.b5 Qb1 7.a4 ~ 8.b4 ~ (πατ).
Αν 4...b6+ 5.Ka4 h2 6.a3 h1=Q 7.b3 ~ (πατ).

Σπουδές (1), νίκες

H σπουδή (study) είναι μια σκακιστική σύνθεση, δηλαδή μια επινοημένη θέση της σκακιέρας, στην οποία τα λευκά πετυχαίνουν τον σκοπό τους όπως και αν αμυνθούν τα μαύρα, και ο σκοπός είναι [παίζουν τα λευκά και νικούν] (σύμβολο +) ή [παίζουν τα λευκά και επιτυγχάνουν ισοπαλία] (σύμβολο =).

Η σπουδή μπορεί να θεωρηθεί ειδική περίπτωση ορθόδοξου σκακιστικού προβλήματος. Ζητείται να επιτευχθεί ο σκοπός (νίκη ή ισοπαλία, όπως και σε μία παρτίδα) χωρίς να προσδιορίζεται συγκεκριμένος αριθμός κινήσεων για τις βαριάντες.
Οι σπουδές έχουν επίσης μοναδικό κλειδί και μοναδική λύση.
Τυπικά οι σπουδές μοιάζουν με φινάλε (=τέλος) παρτίδας και συνήθως έχουν λίγα κομμάτια.

---

Τα λευκά νικούν

	(Πρόβλημα 84) Σελέτσκι Α. Σ. (A. S. Seletsky), Πρώτο βραβείο, ”Chess in U.S.S.R.”, 1933 Παίζουν τα λευκά και νικούν + (5+4)
[5q2/s2P1k2/2b5/8/8/3S4/4BK2/6Q1]

Υπάρχουν κάποιες σπουδές που έχουν εκπληκτική λύση, είναι πραγματικά έργα τέχνης. Μια τέτοια σπουδή είναι η βραβευμένη το 1933 σπουδή του Σελέτσκι (A. S. Seletsky).

Η εκφώνηση παίζουν τα λευκά και κερδίζουν μας αναγκάζει να αναρωτηθούμε, μα πόσο πιο δυνατά είναι τα λευκά;.
Έχουν ένα πιόνι παραπάνω έτοιμο να προαχθεί, αλλά ήδη απειλείται από τον μαύρο αξιωματικό, το τετράγωνο προαγωγής ελέγχεται από την μαύρη βασίλισσα, και μόλις θελήσει να κινηθεί ο μαύρος βασιλιάς για να το πάρει δίνει σαχ από αποκάλυψη.
Η θέση είναι πολύ ανοιχτή και δεν φαίνεται ο τρόπος που τα λευκά θα μπορούσαν να πιέσουν τα μαύρα.

Μπορείτε να φανταστείτε πώς νικούν τα λευκά; Ακολουθεί η λύση:
Κλειδί: 1.Qg5! ( > 2.d8=Q)
(Αν 1...Bxd7, τότε 2.Sf4 και με 3.Bh5+ τα λευκά κερδίζουν).
(Αν 1...Qe7, τότε 2.d8=Q και τα λευκά κερδίζουν).
1...Ke6+
2.Kg1!!
(Αργότερα θα φανεί γιατί χαρακτηρίστηκε εξαιρετική η κίνηση αυτή)
(Δεν είναι καθόλου καλό το 2...Bxd7 3.Bg4+ Kf7 4.Se5+ Ke8 5.Bxd7#)
2...Kxd7
3.Sc5+ Kc8
(Δεν είναι καλό το 3...Kd6 4.Qg3+ Kd5 5.Bc4+ Kxc4 6.Qb3+ και στην επόμενη κίνηση θα χαθεί η μαύρη βασίλισσα.
Αν 3...Ke8 4.Bh5+ και χάνεται η Qf8.
Αν 3...Kc7 / Kd8, τότε με 4.Se6+ χάνεται η Qf8)
4.Ba6+ Kb8
5.Qg3+ Ka8
6.Bb7+ Bxb7
7.Sd7
(Η Qf8 απειλείται άμεσα και πρέπει να μετακινηθεί. Μια καλή ιδέα είναι να δώσει σαχ, αλλά ο λευκός βασιλιάς είναι τοποθετημένος σοφά στο g1 (εδώ φαίνεται η σημασία της δεύτερης κίνησης!) και δεν υπάρχει ασφαλές σαχ από τα μαύρα. Τα λευκά απειλούν ακόμα 8.Sb6# και, αν φύγει η Qf8 από την γραμμή-8, ακολουθεί 8.Qb8#, επομένως...)
7...Qd8
8.Qb8+ Qxb8
9.Sb6#

Τα λευκά ξεκινώντας από ανοιχτή θέση στην σκακιέρα, έχοντας παραπάνω ένα απειλούμενο πιόνι, μέσα σε εννιά κινήσεις, κάνουν με έναν μοναχικό ίππο ματ αποπνιγμού στα μαύρα, που κατάφεραν να στριμωχτούν στην γωνία.


Ας δούμε μια πιο απλή σπουδή με παρόμοιο τέλος, φτιαγμένη από ένα συνθέτη σπουδών με μεγάλη παραγωγή εξαιρετικών έργων. O ρώσος συγγραφέας και συνθέτης Καρλ Αρτούρ Λεονίντ Κούμπελ (Karl Artur Leonid Kubbel, 06/01/1891 – 18/04/1942) άλλαξε το όνομά του σε Λεονίντ Ιβάνοβιτς (Ivanovich) Κούμπελ μετά την Οκτωβριανή επανάσταση του 1917. Ο Λεονίντ είχε δυό αδέλφια σκακιστές τον Άρβιντ (Arvid) και τον Εβγκένι (Evgeny).

	(Πρόβλημα 85) Κούμπελ (Karl Artur Leonid Kubbel), ”150 Endspielstudien”, 1925 Παίζουν τα λευκά και νικούν + (3+5)
[8/4q3/2p5/2s2Q2/p5S1/7k/8/1K6]

Κλειδί: 1.Se3+
(Πολλές σπουδές έχουν σαχ στο κλειδί)
1...Kg3 2.Qg4+ Kf2 3.Qf4+ Ke2 4.Qf1+ Kd2 5.Qd1+ Kc3
6.Qc2+ Kb4 7.Qb2+ Sb3 8.Qa3+! Kxa3 9.Sc2#

Οι κινήσεις των μαύρων ήσαν οι καλύτερες δυνατές. Προσπάθησαν να μη χάσουν την βασίλισσα. Δεν ήταν όμως αρκετό αυτό. Έτσι έχασαν τον βασιλιά...


Και τώρα μια σπουδή όπου τα λευκά νικούν, αποφεύγοντας πολλές παγίδες που οδηγούν σε ισοπαλία. Η σπουδή είναι έργο του Βλάντιμιρ Αλεξάντροβιτς Κορολίκοβ (Vladimir Aleksandrowitsh Korol(i)kov, 07/11/1907 – 01/05/1987).

	(Πρόβλημα 86) Κορολίκοβ (V. A. Korolikov), Πρώτο βραβείο, ”Truda”, 1935 Παίζουν τα λευκά και νικούν + (5+6)
[2B5/pR6/2pP1k2/8/6Kb/4p1P1/5p2/8]

Κλειδί: 1.d7! Ke7
2.Rb8 Bxg3
(όχι 2... f1=Q 3.d8=Q+ Kxd8 4.Ba6+ Kc7 5.Bxf1 Kxb8 6.gxh4 και τα λευκά κερδίζουν)
3.Ra8
(όχι 3.Kxg3 f1=Q γιατί θα μπορούσαν να γίνουν οι προαναφερθείσες κινήσεις, αλλά τα λευκά δεν θα είχαν πιόνι)
3...f1=Q 4.d8=Q+ Kxd8 5.Ba6+ Bb8
(το 6.Rxb8 Kc7 οδηγεί σε ισοπαλία)
6.Bxf1 Kc7 7.Ba6 e2 8.Bxe2 Kb7 9.Bf3 Kxa8 10.Bxc6#

Λύση της Άσκησης 5

Στην άσκηση-5 ζητήσαμε να λύσετε δώδεκα ορθόδοξα προβλήματα. Ευχαριστούμε πολύ τους αναγνώστες ΦΟΝ Ηρακλείου Επικοινωνία και Γιάννη Βραϊμάκη, που έστειλαν απαντήσεις με μερικές σωστές λύσεις.
Οι λύσεις των προβλημάτων είναι οι εξής:

	(Πρόβλημα 49) Κ. Μάνσφιλντ (Comins Mansfield), 1916 Παίζουν τα λευκά και κάνουν Ματ σε 2 κινήσεις #2 (6+4)
[KR2B3/Bp6/Q7/8/8/8/5S1p/6kr]

Δοκιμές : {1.Rxb7? / Kxb7? / Qe2? / Qa1+? / Sh3+? Kg2!}, {1.Qf1+? / Qxb7? / Qg6+? K(x)f1!}.
Κλειδί: 1.Bc6! ( > 2.Rg8# / Qa1# / Sh3# )
1...bxc6 2.Rg8#
1...b5 2.Qa1#
1...b6 2.Sh3#
1...bxa6 2.Rb1#
Υπάρχει Πικανίνι στο b7. Οι τρείς απειλές του κλειδιού διαχωρίζονται σε τρεις βαριάντες και υπάρχει άμυνα που αντιμετωπίζει όλες τις απειλές του κλειδιού, αλλά επιτρέπει άλλο ματ. Αυτό είναι το θέμα Κάρλστρεμ-Φλεκ.

	(Πρόβλημα 50) Μαρμπλ και Μπέτμαν (Marble and Bettmann) Παίζουν τα λευκά και κάνουν Ματ σε 2 κινήσεις #2 (5+2)
[7Q/2p5/1P1S3R/3k4/8/2K5/8/8]

Δοκιμές : {1.Qd4+? Kc6!}, {1.Qe5+? Kxe5!}, {1.Sc4? / Sf7? Ke4!}
Κλειδί: 1.Qe8! (τσούκτσβανγκ).
1...Kc5 2.Qb5#
1...c5 2.Qe4#
1...c6 2.Qh5#
1...cxb6 2.Qb5#
1...cxd6 2.Rh5#
Υπάρχει Πικανίνι στο c7.

	(Πρόβλημα 51) Μπέτμαν (Bettmann), 1915 Παίζουν τα λευκά και κάνουν Ματ σε 2 κινήσεις #2 (13+2)
[4B3/3p4/2P1PQ2/P1k2P1R/4P1S1/1K4R1/5S1B/8]

Στο έτοιμο παιγνίδι 1...dxc6 / dxe6 2.Qe5#

Δοκιμές : {1 Bxd7? / exd7? / Rc3+? Kb5!}, {1 Qd4+? Kxd4!}, {1 Qe5+? / Ka4? Kxc6!}.

Κλειδί: 1.Qd8! (τσούκτσβανγκ).
1...Kxc6 / Kb5 2.Qb6#
1...Kd6 2.Rc3#
1...Kd4 2.Qb6#
1...d5 2.Qxd5#
1...d6 2.Qb6#
1...dxc6 2.f6#
1...dxe6 2.fxe6#
Υπάρχει Πικανίνι στο d7.

	(Πρόβλημα 52) Κ. Μάνσφιλντ (Comins Mansfield), Τρίτο Βραβείο, Memorial L. Segal, Themes-64, 1962 Παίζουν τα λευκά και κάνουν Ματ σε 2 κινήσεις #2 (7+3)
[8/4p2K/3P4/5kP1/2R1Sp2/1B3Q2/8/8]

Δοκιμές : {1.Rc5+? e5!}, {1.Qxf4+? Kxf4!}, {1.Qh3+? Ke5!}
Κλειδί: 1.Sf6! (τσούκτσβανγκ).
1...Kxg5 2.Qxf4#
1...Ke5 / Ke6 2. Qd5#
1...e5 2.Qg4#
1...e6 2.Qxf4#
1...exd6 2.Qd5#
1...exf6 2.Rc5#
Υπάρχει Πικανίνι στο e7.

	(Πρόβλημα 53) Μορς (C. Morse), ”The Problemist”, 1962 Παίζουν τα λευκά και κάνουν Ματ σε 2 κινήσεις #2 (9+3)
[5Q2/4Bp2/4P1R1/4R3/4p1BP/4P1k1/8/6K1]

Δοκιμές : {1.Qh6? / Bb4? / Be2+? fxg6!}, {1.Rh5? f5!}.
Κλειδί: 1.Qb8! ( > 2.Re5 ~(οπουδήποτε, εκτός από g5) #)
1...f5 2.Rxf5#
1...f6 2.Rh5#
1...fxe6 2.Rxe6#
1...fxg6 2.Rxe4#
Υπάρχει Πικανίνι στο f7.

	(Πρόβλημα 54) Walther Martinus Johannes Jørgensen Arbejder-Skak, 1950 Παίζουν τα λευκά και κάνουν Ματ σε 2 κινήσεις #2 (10+8)
[6Q1/1S4p1/2R2S1P/5k2/3P1s1p/5RbP/5p1p/2B2K1s]

Φάση πρώτη: Έτοιμο παιγνίδι 1...g5 / g6 / gxf6 / gxh6 2.Qh7# / Qd5# / Sd6# / Qg4#
Φάσεις ενδιάμεσες - Δοκιμές : {1.Qd5+? Kg6!}, {1.Sd6+? / Rc5+? Kxf6!}, {1.Qf7? gxf6!}, {1.Sf6~? K(x)e4!}, {1.Rxf4+? Bxf4!}.
Φάση τελευταία: Κλειδί 1.Qe8! (τσούκτσβανγκ).
1...Kg5 2.Qh5#
1...g5 / g6 / gxf6 / gxh6 2.Qe4# / Qe5# / Rc5# / Qh5# (τέσσερα αλλαγμένα ματ)
Υπάρχει Πικανίνι στο g7.

	(Πρόβλημα 55) Τουρά (W. Tura), Πρώτο βραβείο, ”Europe Echecs”, 1962 (Έχει έτοιμο παιγνίδι) Παίζουν τα λευκά και κάνουν Ματ σε 2 κινήσεις * #2 (10+11)
[2B1S1q1/2S1Pb2/1pP3rs/b3k1p1/r2p2R1/BR1p2K1/5Q2/8]

Εντοπίζουμε δυο μαύρες διατομές Γκρίμσο στα τετράγωνα b4 και e6 με έτοιμα ματ :
Φάση 1η : * 1...Bb4 / Rb4 / Be6 / Re6 2.Qxd4# / Qe1# / Bd6# / Rb5#

Αν δοκιμάσουμε να εκμεταλλευτούμε ως διατομή Νοβότνι το b4, τα μαύρα χρησιμοποιούν το Γκρίμσο στο e6 για να κλείσουν την γραμμή του Bc8 προς το f5 και να κάνουν το f5 τετράγωνο διαφυγής του βασιλιά.
Φάση 2η - Δοκιμή : {1.Bb4? [2.Qxd4# / Qe1#] Re6! (και δεν υπάρχει ματ με 2.Rb5)}
Φάση 3η - Δοκιμή : {1.Rb4? (ίδιες απειλές) Be6! (και δεν υπάρχει ματ με 2.Bd6)}

Υπάρχουν πολλές δοκιμές ακόμη: {1 Re4+? Kxe4!}, {1 Rxg5+? Rxg5+!}, {1 Rb5+? Bd5!}, {1 Bd6+? Rxd6!}, {1 Qe1+? Bxe1+!}, {1 Qxd4+? Rxd4!}, {1 Qe3+? dxe3!}, {1 Qe2+? dxe2!}, {1 Qf6+? Rxf6!}, {1 Qf5+? Sxf5+!}, {1 Qf4+? gxf4+!}.

Το κλειδί είναι διατομή Νοβότνι στο e6, τα μαύρα αμύνονται με παρεμβολές στην άσπρη διατομή Γκρίμσο του b4 κλείνοντας την γραμμή του Ba3 προς το d6 και του Rb3 προς το b5, αλλά το τετράγωνο αυτό είναι και μαύρη διατομή Γκρίμσο, οπότε η λευκή βασίλισσα εκτελεί μία από τις δύο απειλές 2.Qxd4# / Qe1#.
Φάση τελευταία : Κλειδί: 1.Be6! ( > 2.Rb5# / Bd6#) Bb4 / Rb4 2.Qxd4# / Qe1#.

	(Πρόβλημα 56) Νιμάγιερ (M. Niemeijer), Πρώτο βραβείο, ”Tijdschrift v. d. N. S. B.”, 1928 Παίζουν τα λευκά και κάνουν Ματ σε 3 κινήσεις #3 (9+8)
[2b3K1/1pPkpp2/1P1P1RP1/3p1p1S/3S1p2/5P2/8/8]

Δοκιμή : {1.Re6? fxe6!}, {1.Rxf7? Kxd6!}.
Τα μαύρα δεν έχουν μεγάλη κινητικότητα στα κομμάτια τους. Αν δεν υπήρχε το πιόνι f7, θα τους έμεναν μόνο οι κινήσεις του e7 και το Ke8.
Κλειδί: 1.gxf7! ( > 2.f8=Q και 3.Qxe7#)
Η ομορφιά του προβλήματος είναι ότι στις τέσσερις κινήσεις Πικανίνι του e7, τα λευκά απαντούν με τις τέσσερις προαγωγές (AUW) του f7!
1...e6 2.f8=Q e5 3.Qd8# / Qe7# / Rf7#
1...e5 2.f8=S+ Ke8 3.Sg7#
1...exd6 2.f8=R Ke7 3.R6f7#
1...exf6 2.f8=B Ke8 3.Sxf6#
Το ίδιο πιόνι, στο ίδιο τετράγωνο, προάγεται σε τέσσερα διαφορετικά κομμάτια.

	(Πρόβλημα 57) Ρεν Α. Παίζουν τα λευκά και κάνουν Ματ σε 3 κινήσεις #3 (6+5)
[8/8/6s1/8/8/2s3R1/4P2p/RbSQK2k]

Ο μαύρος βασιλιάς είναι στριμωγμένος στην γωνία και με ένα σαχ γίνεται ματ. Ποιο κομμάτι θα δώσει αυτό το ματ;
Δοκιμές : {1.Kd2+? / Kf2+? / Sd3? Sxd1!}.

Ο Ra1 είναι μαρτυριάρης, γιατί προδίνει την πρόθεση του συνθέτη να χρησιμοποιήσει το μεγάλο ροκέ. Παρατηρούμε όμως ότι ο Ra1 και ο Ke1 έχουν πολλά κομμάτια ανάμεσά τους, απειλεί και ο Sc3 το τετράγωνο d1 (όπως είδαμε και στις δοκιμές), άρα δεν προλαβαίνουν σε τρεις κινήσεις τα λευκά να κάνουν μεγάλο ροκέ.
Ή μήπως προλαβαίνουν;
Ναι, αν ξεκινήσουν με σαχ στο κλειδί.
Κλειδί: 1.Qd5+ Sxd5
2.Sd3 ( > 3.Sf2) Bxd3
3.0-0-0#
Το λευκό πιόνι φράζει την διαγώνιο d1 – f3 για να εμποδίσει το 1.Qf3#.

	(Πρόβλημα 58) Χ. Μέρτες Παίζουν τα λευκά και κάνουν Ματ σε 2 κινήσεις #2 (4+3)
[8/6r1/5Q1b/7k/8/5S1K/4S3/8]

Δοκιμές : {1.Qh4+? Kg6!}, {1.Qg5+? Bxg5!}, {1.Qxg7? Bxg7!}, {1.Qf5+? Bg5!}, {1.Qf7+? Rxf7!}, {1.Qxh6+? Kxh6!}, {1.Se5? Rg4!}, {1.Sg3+? Rxg3+!}, {1.Sf4+? Bxf4!}.
Ελάχιστος χρόνος χρειάζεται για να εντοπίσουμε την μαύρη διατομή Γκρίμσο στο g5. Την εκμεταλλευόμαστε ως διατομή Νοβότνι.
Κλειδί: 1.Sg5! ( > 2.Sf4# / Sg3#)
1...Bxg5 / Rxg5 2.Sg3# / Sf4#.

	(Πρόβλημα 59) Άλαν Βέρλε (Allan Werle), ”Tidskrift för Schack“, 1945 Παίζουν τα λευκά και κάνουν Ματ σε 4 κινήσεις #4 (2+2)
[8/4P3/8/8/8/8/3p1K2/7k]

Δοκιμάζοντας {1.e8=Q? d1=S+! 2.Kg3 Se3 3.Qxe3 τα μαύρα είναι πατ}, επειδή η Qe3 επιβλέπει το g1. Για τον λόγο αυτό κάνουμε υποπροαγωγή στο κλειδί.
Κλειδί: 1.e8=R! ( > 2.Rg8#) d1=S+
2.Kg3 Se3
3.Rxe3 Kg1
4.Re1#

	(Πρόβλημα 60) Σίφμαν Τζ. Α. (J. A. Schiffmann), ”T N S B Chess Assn. Tourney”, 1929 Παίζουν τα λευκά και κάνουν Ματ σε 2 κινήσεις #2 (12+8)
[8/1s1Pp3/b3PkSP/R3S1p1/r2Q2P1/p5K1/B4B2/3r1R2]

Δοκιμές : {1.d8=Q? Sxd8!}, {1.Sd3+? Rxd4!}, {1.Be1+? Bxf1!}.
Κλειδί: 1.Sf8! ( > 2.Sh7#)
1...Rc4 / Bc4 (κλείνουν την γραμμή του Ba2 προς το e6) 2.Be1# / Sd3#
1...Rd3+ / Bd3 2.Be3# / Sc4#
Τις κινήσεις των πύργων στα c4, d3 αντιμετωπίζει ο Bf2 που σχηματίζει μπαταρία με τον Rf1. Τις κινήσεις του Ba6 στα c4, d3 αντιμετωπίζει ο Se5 που σχηματίζει μπαταρία με την Qd4.
Στο πρόβλημα παρουσιάζεται το θέμα TRD:

Θέμα TRD (τι-αρ-ντί) : Είναι διπλό Γκρίμσο που γίνεται από δυο Πύργους και έναν Αξιωματικό, ή από δυο Αξιωματικούς και έναν Πύργο. (Λέγεται και Three Rider Double).

Το θέμα ονομάστηκε έτσι για να τιμηθεί ο Τόμας Ρέινερ Ντόουσον (Thomas Rayner Dawson), Βρετανός, που πέθανε το 1951. Ο Ντόουσον επινόησε το μυθικό σκάκι (fairy chess). Το μυθικό σκάκι έχει πολλά (πάνω από χίλια) μυθικά κομμάτια ή αλλιώτικες σκακιέρες ή ειδικές συνθήκες ή διαφορετικούς κανόνες παιγνιδιού.

Λορέντζος Μαβίλης

Ο Λορέντζος Μαβίλης (Lorenzo Mabillis), ήταν Επτανήσιος λυρικός ποιητής, ένθερμος πατριώτης, και ικανός συνθέτης σκακιστικών προβλημάτων.
Γεννήθηκε 06/09/1860 στην Ιθάκη. Ήταν μεγαλόσωμος, ξανθός με γαλανά μάτια. Η καταγωγή του ήταν από την Κέρκυρα (με μια ρίζα από Ισπανό παππού), όπου και πέρασε το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του. Αρχικά φοίτησε στο εκπαιδευτήριο «Καποδίστριας» της Κέρκυρας με δασκάλους τον Ι. Ρωμανό και τον Ι. Πολυλά.
Το 1879 παρακολούθησε μαθήματα στην Φιλοσοφική Αθηνών.
Το 1880 πήγε στην Γερμανία για να σπουδάσει φιλολογία και φιλοσοφία. Οι σπουδές του συνεχίστηκαν επί δεκατέσσερα χρόνια, και επηρεάστηκε από τις θεωρίες του Νίτσε (έχει γράψει και σονέτο με τίτλο “Υπεράνθρωπος”), την ”Κριτική του Καθαρού Λόγου” του ορθολογικού Ιμμάνουελ Καντ, και από την ”Βουλησιαρχία” του απαισιόδοξου Σοπενάουερ. Ασχολήθηκε με τα σανσκριτικά φιλοσοφικά κείμενα και μετέφρασε αποσπάσματα από το ινδικό έπος ”Μαχαμπχαράτα”. Κατά την παραμονή του στην Γερμανία ασχολήθηκε με την σύνθεση λυρικών ποιημάτων (κύρια σονέτων), και σκακιστικών προβλημάτων που δημοσιεύτηκαν σε γερμανικά έντυπα.
Το 1884 δημοσιεύτηκε το πρώτο ποίημά του στον ”Μεσσηνιακό Τύπο”, και συνέχισε τις δημοσιεύσεις ποιημάτων και μεταφράσεων σε έντυπα της Λειψίας, της Αλεξάνδρειας και της Αθήνας. Τα σονέτα του Μαβίλη είχαν άρτια μορφή και εξαίρετο περιεχόμενο, το οποίο πάντως χαρακτηρίζεται από ολοφάνερη απαισιοδοξία. Παρόμοια τελειότητα είναι δύσκολο να συναντήσει κανείς, είτε στην ελληνική, είτε σε άλλη γλώσσα. Τα σονέτα του, με ενδεκασύλλαβους στίχους, είναι πολύ πιο επεξεργασμένα και περίτεχνα από των συγχρόνων του, (δες ”Πατρίδες”, Κωστής Παλαμάς, 1895), και εισάγει νέα στοιχεία, όπως το να αρχίζει η πρόταση στην μέση του στίχου, να υπάρχει διάλογος, κλπ..
Το 1887 συμμετείχε ως Lorenzo Mabillis στο σκακιστικό τουρνουά της Φραγκφούρτης.
Το 1889 συμμετείχε ως Sillibam στο σκακιστικό τουρνουά της πρωτεύουσας της νότιας Σιλεσίας Βρατισλάβ (Breslau).
Το 1890, με τη διατριβή του για τον βυζαντινό χρονογράφο Σκυλίτση, αναγορεύθηκε διδάκτορας φιλοσοφίας στο Πανεπιστήμιο του Ερλάνγκεν της Βαυαρίας.
Το 1896 ο Μαβίλης συμμετείχε στην επανάσταση της Κρήτης, πολεμώντας μαζί με τους αντάρτες στις κρητικές μαδάρες.
Το 1897, κατά τον ελληνο – τουρκικό πόλεμο, ο Μαβίλης συγκέντρωσε εβδομήντα Κερκυραίους εθελοντές, και πήγαν να πολεμήσουν στην Ήπειρο, όπου και τραυματίστηκε στο χέρι. Τα έξοδα της εκστρατείας των εθελοντών αυτών τα κάλυπτε ο ίδιος.
Το 1909 έγινε ενθουσιώδης κήρυκας του ξεσηκωμού.
Το 1910 εξελέγη βουλευτής Κερκύρας.
Το 1911, υπερασπίζοντας την δημοτική γλώσσα μέσα στην Ελληνική Βουλή είπε, απευθυνόμενος στους καθαρευουσιάνους : Χυδαία γλώσσα δεν υπάρχει. Υπάρχουσι χυδαίοι άνθρωποι, και υπάρχουσι πολλοί χυδαίοι άνθρωποι ομιλούντες την καθαρεύουσαν. ("Εφημερίς των συζητήσεων της Βουλής", Β' Αναθεωρητική Βουλή, 1911, σελ. 689, συνεδρίασις 36).
Στις 28/11/1912, κατά τον Πρώτο Βαλκανικό πόλεμο, ο τελευταίος ποιητής της ”Επτανησιακής Σχολής” έπεσε ηρωικά στην Ήπειρο υπέρ πατρίδος επικεφαλής του λόχου του των εθελοντών, στη μάχη του Δρίσκου Ιωαννίνων.

Ποιήματα
Με την ευκαιρία της παγκόσμιας ημέρας ποίησης (21 Μάρτη) δημοσιεύουμε δυό σονέτα του Λορέντζου Μαβίλη:

Λήθη

Καλλιπάτειρα

Καλότυχοι οι νεκροί που λησμονάνε την πίκρια της ζωής. Όντας βυθήση ο ήλιος και το σούρουπο ακλουθήση, μην τους κλαις, ο καημός σου όσος και να 'ναι. Τέτοιαν ώρα οι ψυχές διψούν και πάνε στης λησμονιάς την κρουσταλλένια βρύση• μα βούρκος το νεράκι θα μαυρίση, α' στάξη γι' αυτές δάκρυ όθε αγαπάνε. Κι αν πιούν θολό νερό ξαναθυμούνται, διαβαίνοντας λιβάδια από ασφοδίλι, πόνους παλιούς, που μέσα τους κοιμούνται... A' δε μπορής παρά να κλαις το δείλι, τους ζωντανούς τα μάτια σου ας θρηνήσουν: θέλουν – μα δε βολεί να λησμονήσουν.

”Αρχόντισσα Ροδίτισσα, πώς μπήκες; Γυναίκες διώχνει μια συνήθεια αρχαία εδώθε”. – ”Έχω ένα ανίψι, τον Ευκλέα, τρία αδέρφια, γιό, πατέρα Ολυμπιονίκες• να με αφήσετε πρέπει, Ελλανοδίκες, και εγώ να καμαρώσω μέσ' στα ωραία κορμιά, που για το αγρίλι του Ηρακλέα παλεύουν, θιαμαστές ψυχές αντρίκειες. Με τες άλλες γυναίκες δεν είμαι όμοια• στον αιώνα το σόι μου θα φαντάζη με της αντρειάς τα αμάραντα προνόμια. Με μάλαμα γραμμένος το δοξάζει σε αστραφτερό κατεβατό μαρμάρου ύμνος χρυσός του αθάνατου Πινδάρου".

Προβλήματα
Ο Λορέντζος Μαβίλης θα μπορούσε να θεωρηθεί ως ο πρώτος έλληνας συνθέτης σκακιστικών προβλημάτων με διεθνή φήμη.
Στο επόμενο διάγραμμα βλέπουμε ένα ορθόδοξο τριάρι, όπου η λευκή βασίλισσα κυριαρχεί είτε με την παρουσία της είτε με την θυσία της.

	(Πρόβλημα 121) Λορέντζος Μαβίλης (Lorenzo Mabillis), Akademisches Monatsheft für Schach, Nr. 37, März 1893 Παίζουν τα λευκά και κάνουν ματ σε 3 κινήσεις #3 (5+10)
[K2s3b/p2r4/2R5/2rp4/1p1k1B2/3p1Q2/2bS4/8]

Ας δούμε την λύση του προβλήματος (που το βρήκαμε στα ”Ελληνικά Σκακιστικά Χρονικά” No.8, 1971) :
Δοκιμές: {1.Rxc5? Kxc5!}, {1.Be3+? / Qf2+? / Qe3+? Kc3!}.
Κλειδί: 1.Qh1! (Τα λευκά απειλούν 2.Qa1+ Rc3 3.Qg1#, και επίσης 2.Qxh8+ Rg7 3.Qxg7#. Αν 1...Rxc6, για να δημιουργηθεί τετράγωνο διαφυγής c5 για τον μαύρο βασιλιά, τότε 2.Qg1+ Kc3 3.Qa1#).
1...Rg7 (Φαίνεται ότι τα μαύρα κάλυψαν τις δυο αρχικές απειλές, αλλά...)
2.Qxd5+ (...τελικά η βασίλισσα απομάκρυνε τον Rd7).
2...Kxd5 3.Rd6#,
ή 2...Rxd5 3.Rc4#,
ή 2...Kc3 3.Qe5# (μια που ο Rc5 είναι καρφωμένος και ο Bh8 δεν φρουρεί πλέον το e5).


Ακολουθεί ένα πολυκίνητο με ινδικό θέμα.

	(Πρόβλημα 137) Λορέντζος Μαβίλης (Lorenzo Mabillis), ”Schach, Organ des Schachclubs Altműnchen”, Problem No.206, 1891 Παίζουν τα λευκά και κάνουν ματ σε 4 κινήσεις #4 (7+2)
[4K3/8/2R5/4k3/2P4P/4P3/8/1B1b2s1]

Δοκιμές : {1.Ke7? / Kf7? / Kd7? Bc2!}, {1.Re6+? Kxe6!}, {1.Sf3+? Bxf3!}, {1.Bg6? Bh5!}, {1.Bd3? Be2!}.
Κλειδί: 1.Bh7!( > 2.Ke7 3.Re6#)
1...Bh5+ 2.Ke7 Bg6 3.Rxg6 Ke4 4.Re6#

Όπως βλέπουμε, τα προβλήματα του Μαβίλη έχουν στρατηγικό περιεχόμενο.
Το επόμενο πρόβλημα θυμίζει την σχολή Βοημίας με τα καθαρά ματ. Ο λευκός προχωρά απτόητος στο σχέδιό του σχεδόν αδιαφορώντας για τον τρόπο άμυνας του μαύρου:

	(Πρόβλημα 138) Λορέντζος Μαβίλης, αναδημοσίευση στα ”Ελληνικά Σκακιστικά Χρονικά” No.8, 1971 Παίζουν τα λευκά και κάνουν ματ σε 4 κινήσεις #4 (8+5)
[1S6/4R3/5B1b/P2k2p1/3ppP2/1P6/K7/1B6]

Δοκιμές : {1.Re5+? Kd6!}, {1.Rd7+? Ke6!}.
Κλειδί: 1.Ka3!
1...Kc5 2.Ba2 Kb5 3.b4 ~ 4.Rb7#
1...Bf8 2.Ba2 Bxe7+ 3.b4+ Kd6 4.Be5#
1...Bg7 2.Ba2 Bxf6 3.b4+ Kd6 4.Rd7#
1...e3 2.Ba2 d3 3.b4+ Kd6 4.Rd7#

Βιβλιογραφικές Πηγές
"Λορέντζος Μαβίλης", άρθρο του Φώτη Μαστιχιάδη, περιοδικό "Ελληνικά Σκακιστικά Χρονικά", τεύχος 8, Μάρτιος 1971, σελ. 80

"Νεοελληνική Ποιητική Ανθολογία", ΒΙΠΕΡ #100, εκδόσεις "Πάπυρος ΠΡΕΣΣ", Αθήναι, 1971

"Με Ιδεολογία Ελληνική", Νικόλαος Καρράς, Εκδόσεις Πελασγός, Αθήνα, 1998

Θέμα Αμβούργου και Θέμα Δρέσδης

Συνεχίζουμε την παρουσίαση προβλημάτων για τα τρία σχετικά θέματα: θέμα Ρωμαϊκό, θέμα Αμβούργου, θέμα Δρέσδης. Στα θέματα αυτά υπάρχουν τα εξής κοινά στοιχεία:

(α) Τα προβλήματα έχουν μία τουλάχιστον δοκιμή.
(β) Υπάρχει ένα γενικό σχέδιο (Hauptplan), που γίνεται φανερό με τις κινήσεις των δοκιμών, αλλά αποκρούεται.
(γ) Εφαρμόζεται ένα προσχέδιο (Vorplan), που αρχίζει με το κλειδί και συνεχίζεται με την τροποποίηση των αμυντικών κινήσεων. Τότε επανεμφανίζεται και εφαρμόζεται το γενικό σχέδιο.
(δ) Τα θέματα είναι τουλάχιστον 3 κινήσεων.

Θέμα Αμβούργου (Hamburg) : Η κίνηση ενός μαύρου κομματιού αλλάζει τον τρόπο άμυνας ενός άλλου κομματιού.

	(Πρόβλημα 77) Μπρέμερ (Siegfried Brehmer), Δεύτερο βραβείο, ”German Ring Tourney”, 1948 Παίζουν τα λευκά και κάνουν ματ σε 3 κινήσεις #3 (8+8)
[7b/5pr1/S1k5/KR1R4/1P2p1b1/S1p1P3/5P1s/8]

Πρώτα δείχνουμε μερικές δοκιμές με σαχ:
Δοκιμές: {1.Sb8+? Kc7!}, {1.Rd6+? Kxd6!}, {1.Rb6+? Kxd5!}, {1.Rbc5+? Kb7!}.
Ακολουθούν δυό δοκιμές που σχετίζονται με το θέμα:
Δοκιμές: {1.Sc4? ( > 2.Rd6+) Rg6!}, {1.Rd4? ( > 2.Rb6+) Rg5!}
Κλειδί: 1.f4! ( > 2.Rb6 Kxd5 3.Sc7#).
Αν τώρα κινηθεί το πιόνι f7, ο Rg7 θα ελέγχει το c7 (αλλά αν κινηθεί το πιόνι θα τροποποιηθούν οι άμυνες με τον πύργο):
1...f6 2.Sc4 (και δεν υπάρχει πια η άμυνα Rg6) Rd7 3.Rdc5#
1...f5 2.Rd4 (και δεν υπάρχει πια η άμυνα Rg5) Rb7 3.Rbc5#
Και μια ακόμη βαριάντα με πάρσιμο πιονιού εν διελεύσει:
1...exf3 e.p. 2.e4 (στηρίζει τον Rd5) ~ 3.Rb6#

Ο Rg7 αμύνεται ικανοποιητικά στις θεματικές δοκιμές με κινήσεις στην στήλη-g, όμως το πιονάκι f7 του αλλάζει τον τρόπο άμυνας, αναγκάζοντάς τον να κινείται στην γραμμή-7. Όταν ο πύργος αμύνεται εκεί, μπλοκάρει διαφυγές του μαύρου βασιλιά.


Και τώρα να δούμε το τρίτο θέμα της ομάδας Ρωμαϊκό – Αμβούργου – Δρέσδης.

Θέμα Δρέσδης (Dresden) : Η κίνηση ενός μαύρου κομματιού αλλάζει την καλή άμυνα του Α σε (ανεπαρκή) άμυνα του Β.

	(Πρόβλημα 78) Τσέπλερ (Erich-Ernest Zepler), Τέταρτο βραβείο, ”Dresdener Anzeiger“, 1927 Παίζουν τα λευκά και κάνουν ματ σε 3 κινήσεις #3 (3+12)
[k7/s1K1p3/R1pp3p/1p1r1p2/3r4/2p5/2Q5/b7]

Υπάρχουν διάφορες δοκιμές:
Δοκιμές : {1.Rxa7+? Kxa7!}, {1.Rb6? Sc8!}, {1.Qxf5? Rxf5!}, {1.Qxc3? Bxc3!}, {1.Qe2? Ra4!}.
Ακολουθούν δυό δοκιμές που σχετίζονται με το θέμα:
Δοκιμές : {1.Qg2? ( > 2.Qg8#) Rg4!}, {1.Qa2? ( > 2.Rxa7#) Ra4!}.
Κλειδί: 1.Qf2! ( > 2.Qg1 και 3.Qg8#).
Ο Rd4 δεν μπορεί να μετακινηθεί λόγω του Qxa7#.
1...f4 (ώστε, αν τα λευκά παίξουν 2.Qg1, να συνεχίσουν τα μαύρα με 2...Rg5)
2.Qg2 (όχι 2.Qa2? Ra4!) Rg5 3.Qxc6#
1...b4 (ώστε, αν τα λευκά παίξουν 2.Qg1, να συνεχίσουν τα μαύρα με 2...Rb5 και 3...Rb8)
2.Qa2 (όχι 2.Qg2? Rg4!) Ra5 3.Qg8#

Στο δοκιμαστικό παιγνίδι ο Rc4 αμύνεται ικανοποιητικά.
Οι κινήσεις των πιονιών f5-f4 ή b5-b4 αλλάζουν τις άμυνες με τον Rc4 σε άμυνες με τον Rc5, που δεν είναι επαρκείς στο να εμποδίσουν το ματ, επειδή ανοίγουν οι διαγώνιες που περνούν από το c5.

Ανακοίνωση για ομιλία στις 28/03/2008

Αγαπητοί φίλοι,
ο Πανελλήνιος Γ.Σ. (Σκακιστικό Τμήμα) σας καλεί σε ομιλία του ΟΜ Σπύρου
Ιλαντζή, με θέμα

«Καλλιτεχνικό Σκάκι - Εισαγωγή στον κόσμο των σκακιστικών συνθέσεων»,

την Παρασκευή 28 Μαρτίου, στις 7 μ.μ., στην Αίθουσα του Σκακιού
(Μαυρομματαίων 26, Αθήνα).
Θα παρουσιαστούν σκακιστικά προβλήματα και θα γίνει ανάλυση ορισμένων
θεμάτων.
Η είσοδος είναι ελεύθερη.

---

Η σημερινή αυτή εμβόλιμη ανάρτηση εγκαινιάζει τις ειδησεογραφικές αναρτήσεις του ιστολογίου «Καλλιτεχνικό Σκάκι». Είναι σημαντικό να γνωρίζουμε τι γίνεται στον χώρο και να στηρίζουμε κάθε καλή προσπάθεια.

Φιλοξενούμε την ανακοίνωση του Πανελληνίου Γ.Σ. επειδή ο κ. Ιλαντζής φροντίζει στις παρουσιάσεις του να κρατά ευχαριστημένους τους θεατές, μιλώντας για τα θέματα του καλλιτεχνικού σκακιού με τρόπο, που είναι ελκυστικός και σε φίλους του αγωνιστικού σκακιού. Είναι λοιπόν ευκαιρία να παρακολουθήσει κάθε φίλος του σκακιού την εισαγωγική ομιλία αυτή.

Θα αναρτήσουμε προσεχώς ανταπόκριση του κ. Ιλαντζή από πρόσφατο διαγωνισμό λύσης (Πτολεμαΐδα, 15/03/2008), μια διοργάνωση της Ένωσης Σκακιστικών Συλλόγων Κεντρικής και Δυτικής Μακεδονίας (Ε.Σ.Σ.ΚΕ.ΔΥ.Μ.).

Θέμα Ρωμαϊκό (2)

Είπαμε ότι στο Ρωμαϊκό θέμα ένα μαύρο κομμάτι, που μπορεί να αμυνθεί, απομακρύνεται σε θέση που να μπορεί να αμυνθεί πάλι, αλλά όχι επαρκώς.

	(Πρόβλημα 75) Πλεσνίβι (A. E. Plesnivy), Πρώτο βραβείο, ”Narod. Politika”, 1928 Παίζουν τα λευκά και κάνουν ματ σε 3 κινήσεις #3 (7+14)
[2S1Bk1B/2pp1P2/4p2p/1pp4S/8/Q7/psb1rbr1/K3s3]

Δοκιμές : {1.Bg7+? Rxg7!}, {1.Qxc5+? Bxc5!}, {1.Qg3? Bd4!}.
Προσέχουμε τις επόμενες δύο δοκιμές που αποκαλύπτουν ότι στο πρόβλημα έχουμε διπλή εφαρμογή του Ρωμαϊκού θέματος :
Δοκιμές : {1.Sf6? ( > 2.Sxd7#) Rd2!}, {1.Bf6? ( > 2.Be7#) Bh4!}.
Κλειδί: 1.Qe3! ( > 2.Qxh6#)
1...Rxe3 2.Sf6 Rd3 3.Sh7#
Ο Re2 έχει επαρκή άμυνα Re2-d2, όταν όμως παρασυρθεί στο e3 η άμυνα Re3-d3 κλείνει την γραμμή του Bc2 και επιτρέπει ματ στο h7.
1...Bxe3 2.Bf6 Bg5 3.Bg7#
Ο Bf2 έχει επαρκή άμυνα Bf2-h4, όταν όμως παρασυρθεί στο e3 η άμυνα Be3-g5 κλείνει την γραμμή του Rg2 και επιτρέπει ματ στο g7.


Ας δούμε το επόμενο πρόβλημα-76 με Ρωμαϊκό θέμα, ένα πολυκίνητο του Ρεμ, στο οποίο βλέπουμε κινήσεις που τις λέμε περικρίσιμες.

	(Πρόβλημα 76) Ρεμ (H. – P. Rehm), Πρώτο βραβείο, ”Leipzig Olympiad”, 1960 Παίζουν τα λευκά και κάνουν ματ σε 7 κινήσεις #7 (9+11)
[2BB1K2/1p2pP2/5k1p/2pR1p1P/1P5P/r4p2/2bsr2S/8]

Υπάρχουν μερικές δοκιμές που δίνουν σαχ, αλλά δεν οδηγούν στο ματ σε επτά κινήσεις.
Δοκιμές: {1.Bxe7+? Rxe7!}, {1.Rd6+? Ke5!}, {1.Rxf5+? Bxf5!}, {1.Sg4+? fxg4!}.
Η δοκιμή που γράφουμε χωριστά είναι αυτή που περιέχει το γενικό σχέδιο. Το σχέδιο μπορεί να αποκρούεται, αλλά με εφαρμογή ενός προσχεδίου οδηγεί στην λύση.
Δοκιμή: {1.Kg8? Rg2+! 2.Sg4+ Rxg4+ 3.Kf8 Re3!}.
Κλειδί: 1.Ke8! Ba4+
2.b5 Bxb5+
3.Kf8 Bd3 (επειδή υπάρχει το 4.Sg4+ fxg4 5.Rf5#)
4.Kg8! (με τον μαύρο αξιωματικό τώρα στο d3 δεν υπάρχει πια η κίνηση Ra3-e3) Rg2+
5.Sg4+ Rxg4+
6.Kf8 Re4 (παρεμποδίζει τον αξιωματικό Bd3)
7.Rxf5#

Ο Ra3 μπορεί να παιχτεί στο e3 για να αντιμετωπίσει το ματ στο e7. Ο Bc2 κρατάει το f5 για να μη δώσει ματ ο λευκός πύργος. Παρασύρεται ο Bc2 στο d3 από όπου κρατάει το f5, αλλά έτσι κλείνει την γραμμή του Ra3.
Παρασύρεται ο Re2 να πάει στο g4. Δημιουργείται πάλι η απειλή στο e7 και μπορεί να επέμβει μόνο ο Rg4, πάει στο e4, κλείνει τον Bd3, γίνεται το ματ στο f5.
Οι κινήσεις Bc2 – a4 – b5 – d3, Re2 – g2 – g4 – e4 λέγονται περικρίσιμες κινήσεις.

Θέμα Ρωμαϊκό (1)

Παρουσιάζουμε τώρα προβλήματα με τρία σχετικά θέματα: θέμα Ρωμαϊκό, θέμα Αμβούργου, θέμα Δρέσδης. Στα θέματα αυτά υπάρχουν τα εξής κοινά στοιχεία:

(α) Τα προβλήματα έχουν μία τουλάχιστον δοκιμή.
(β) Υπάρχει ένα γενικό σχέδιο (Hauptplan), που γίνεται φανερό με τις κινήσεις των δοκιμών, αλλά αποκρούεται.
(γ) Εφαρμόζεται ένα προσχέδιο (Vorplan), που αρχίζει με το κλειδί και συνεχίζεται με την τροποποίηση των αμυντικών κινήσεων. Τότε επανεμφανίζεται και εφαρμόζεται το γενικό σχέδιο.
(δ) Τα θέματα είναι τουλάχιστον 3 κινήσεων.

Θέμα Ρωμαϊκό (Roman) : Ένα μαύρο κομμάτι, που μπορεί να αμυνθεί, απομακρύνεται σε θέση που να μπορεί να αμυνθεί πάλι, αλλά όχι επαρκώς.

Το ρωμαϊκό θέμα έχει πάρει την ονομασία του από ένα πρόβλημα που αφιέρωσαν οι Γερμανοί συνθέτες Κοτς (Johannes Kohtz) και Κόκελκορν (Carl Kockelkorn) σε έναν συνθέτη της Ρώμης το 1905.

	(Πρόβλημα 135) Κοτς & Κόκελκορν (Johannes Kohtz & Carl Kockelkorn), αφιερωμένο στον Τζουλιελμέτι (A. Guglielmetti) της Ρώμης (Rome), ”Deutsches Wochenschach”, 1905 Παίζουν τα λευκά και κάνουν ματ σε 4 κινήσεις #4 (6+2)
[8/1S2b3/8/1B6/K2P4/2k1P3/5Q2/8]

Δοκιμές : {1.Sc5? Bxc5!}, {1.Bd3? Kxd3!}, {1.Be8? Bh4!}, {1.Bd7? Bh4!}, {1.Bc6? Bh4!}, {1.Qe1+? Kc2!}, {1.Qf1? Ba3!}, {1.Qb2+? Kxb2!}, {1.Qc2+? Kxc2!}, {1.Qd2+? Kxd2!}, και
Δοκιμή: {1.Qe2? ( > 2.Bd3 και 3.Qc2#) Bg5! (με στόχο να πάρει το πιόνι 2...Bxe3)}

Το γενικό σχέδιο των λευκών, που φαίνεται στην τελευταία δοκιμή, αποκρούεται. Θα εφαρμοστεί ένα προσχέδιο μετακίνησης του αξιωματικού σε άλλη διαγώνιο, για να μη μπορεί να αμυνθεί τόσο καλά.
Κλειδί: 1.Sd6! ( > 2.Se4#)
1...Bxd6

Τώρα μπορεί να εφαρμοστεί το γενικό σχέδιο.
2.Qe2 Bf4 (με στόχο να πάρει το πιόνι, Bxe3 όπως στην δοκιμή, αλλά δυστυχώς έχει πλησιάσει πολύ κοντά και επιτρέπει μια νέα συνέχεια για τα λευκά)
3.exf4 Kxd4
4.Qe5#


Από έρευνες που έγιναν σε παλαιότερα προβλήματα, προσδιορίστηκε ότι ο μηχανισμός του ρωμαϊκού θέματος πρωτοπαρουσιάστηκε σε ένα πρόβλημα του Βρετανού Κίντσον (Kidson) το 1858.

	(Πρόβλημα 136) Κίντσον (H. E. Kidson) ”Cassell’s Family Paper”, 1858 Παίζουν τα λευκά και κάνουν ματ σε 3 κινήσεις #3 (7+9)
[1r6/1p2p1r1/1S1kp3/S1R3bQ/1B6/P2b4/4s3/K7]

Δοκιμές : {1.Qxe2? Bxe2!}, {1.Qf3? / Qe8? Bf6+!}, {1.Qxg5? Rxg5!}, {1.Rc1+? / Rc2+? / Rc3+? / Rc4+? Ke5!}, {1.Rb5+? Kc7!}, {1.Rc8+? / Rc6+? Ke5!}, {1.Rxg5+? / Rf5+? / Rd5+? Kc7!}, {1.Sc4+? Bxc4!}, {1.Sxb7+? Rxb7!}.
Δοκιμή: {1.Qh8? ( > 2.Qxb8#. Αυτό είναι το γενικό σχέδιο. Ο Rb8 δεν μπορεί να κινηθεί λόγω του Sxb7#) Bf6+!}

Κλειδί: 1.Qh2+! Bf4 (προσχέδιο μετακίνησης αξιωματικού)
2.Qh8 Be5 (το γενικό σχέδιο αρχίζει να εφαρμόζεται, αλλά τώρα η άμυνα του μαύρου αξιωματικού μπλοκάρει μια διαφυγή του βασιλιά του)
3.Rc3#

Διπλοβαλβίδα

Θέμα Διπλοβαλβίδα (Bivalve) : Τα μαύρα ανοίγοντας μια γραμμή ενός κομματιού τους κλείνουν άλλη γραμμή άλλου κομματιού.

	(Πρόβλημα 73) Μπ. Μάνσφιλντ (B. G. Mansfield), Πρώτο βραβείο, ”Olympic Tourney”, 1936 Παίζουν τα λευκά και κάνουν Ματ σε 2 κινήσεις #2 (6+11)
[8/KS5b/pR6/8/k1p1Q2r/4s3/PPp5/3r1sbq]

Δοκιμές : {1.Sc5+? Ka5!}, {1.Rb4+? Kxb4!}, {1.Qc6+? Qxc6!}, {1.Qe8+? Rd7!}, {1.b3+? Ka3!}.
Κλειδί: 1.a3! ( > 2.Rb4#)
Η απειλή εξουδετερώνεται με το που θα σηκωθεί ο Se3, επειδή ο Bg1 καρφώνει τον Rb6, αλλά σε ποιο τετράγωνο θα κατέβει ο μαύρος ίππος;
1...Sg2 2.Qc6# (έκλεισε την Qh1)
1...Sg4 2.Qxc4# (έκλεισε τον Rh4)
1...Sf5 2.Qxc2# (έκλεισε τον Bh7)
1...Sd5 2.Qe8# (έκλεισε τον Rd1 και την Qh1)


Στο βραβευμένο πρόβλημα-74, συνεργασία των μεγάλων συνθετών Λοσίνσκι και Ούμνοβ, παρατηρούμε ότι τα μαύρα προσπαθούν (παίζοντας διαφορετικά) να διορθώσουν την άμυνά τους (black correction), και μετά κάνουν δεύτερη διόρθωση (secondary correction), και πάλι κάνουν τρίτη διόρθωση (tertiary correction), αλλά τελικά χάνουν.

	(Πρόβλημα 74) Λοσίνσκι – Ούμνοβ (L. I. Loshinsky – E. Umnov), Πρώτο βραβείο, ”Western Morning News”, 1930 Παίζουν τα λευκά και κάνουν Ματ σε 2 κινήσεις #2 (9+8)
[B4K2/4pQ2/6p1/2p1kS2/6r1/2SRsbP1/1B3q2/4R3]

Δοκιμές : {1.Kxe7? / Bd5? Qxg3!}, {1.Qd5+? Bxd5!}, {1.Rd5+? Bxd5!}, {1.Qe6+? Kxe6!}, {1.Qxe7+? Kxf5!}, {1.Sxe3? / Rdxe3+? / Rexe3+? Qxe3!}, {1.Se2+? Rd4!}, {1.Se4+? Qxb2!}.
Κλειδί: 1.Sh6! ( > 2.Qxe7#).
Με το που θα σηκωθεί ο Bf3 ακυρώνεται η απειλή, επειδή ανοίγει την στήλη της Qf2 που καρφώνει την Qf7. Σε ποιο τετράγωνο όμως θα πρέπει να κατέβει ο Αξιωματικός;
1...Bh1 2.Sxg4# (άφησε ανυποστήρικτο τον Rg4)
1...Bd1 (μαύρη διόρθωση, υποστηρίζει τον Rg4, αλλά αφήνει καρφωμένο τον Se3, οπότε) 2.Rd5#
1...Be4 (δεύτερη μαύρη διόρθωση, δεν υποστηρίζει άμεσα τον Rg4, αλλά ξεκαρφώνει τον Se3 και επιτηρεί εκείνος το g4. Κλείνει όμως την γραμμή του Rg4 (διπλοβαλβίδα) προς το d4, οπότε) 2.Se2#
1...Be2 (τρίτη μαύρη διόρθωση, υποστηρίζει τον Rg4 και ξεκαρφώνει τον Se3, κλείνει όμως την γραμμή της Qf2 (βαλβίδα) προς τον Bb2, οπότε) 2.Se4#

Βαλβίδα

Θέμα Βαλβίδα (Valve) : Τα μαύρα ανοίγοντας μια γραμμή ενός κομματιού τους κλείνουν άλλη γραμμή του ίδιου κομματιού.

	(Πρόβλημα 71) Κίπιν (C. S. Kipping), Πρώτο βραβείο ”S. Glasnik”, 1947 Παίζουν τα λευκά και κάνουν Ματ σε 3 κινήσεις #3 (8+11)
[rb4br/2p2p2/1p4p1/2p1P3/1p2BQ2/4PS2/4SKP1/3k4]

Στο πρόβλημα του Κίπιν βλέπουμε δυο βαλβίδες.
Δοκιμές: {1.Qh2? Rxh2!}, {1.Qf5? gxf5!}, {1.Qg4? f5!}, {1.Bc2+? Kxc2!}.
Κλειδί: 1.Qf6! ( > 2.Qd8#)
1...Bh7 2.Qh4 ( > 3.Qh1#) Bg8 3.Qd8#
1...Ba7 2.e6 ( > 3.Qa1#) Bb8 3.Qd8#


Στο επόμενο πρόβλημα, του Μάθιους, ο Αξιωματικός ανοίγει μια γραμμή του Πύργου, αλλά του κλείνει μια άλλη, (είτε μείνει ακίνητος ο Πύργος, είτε μετακινηθεί σε άλλη θέση για να αμυνθεί).

	(Πρόβλημα 72) Μάθιους (R. C. O. Matthews), ”The Problemist”, 1950 Παίζουν τα λευκά και κάνουν Ματ σε 3 κινήσεις #3 (10+11)
[r4b2/6p1/1p6/3B1pP1/4pP1B/2P1pS1p/2PSK1kp/4R2b]

Δοκιμές : {1.Bf2? exf2!}, {1.Kxe3? Bc5+!}, {1.Sf1? / Sc4? Bc5!}, {1.Rxh1? Kxh1!}, {1.Rf1? Ra1!}.
Κλειδί: 1.Sxe4! ( > 2.Bf2 και 3.Sh4#).
Το ζευγάρι των ίππων έχει σχηματίσει μισή μπαταρία (half-battery) με τον αξιωματικό, ώστε αν σηκωθεί ο ένας, και μετά σηκωθεί ο άλλος, να δώσει σαχ ο Bd5 που αποκαλύπτεται.
Δεν είναι καλό το 1...fxe4 2.Bxe4 Ra4 / Re8 3.Sd4# / Se5#
Αν σηκωθεί ο Bf8, θα μπορέσει ο Ra8 να σπεύσει στο h8 για να αποκρούσει την απειλή. Όμως ο μαύρος αξιωματικός δεν μπορεί να σταθεί στον αέρα, κάπου πρέπει να πατήσει… Ας παρακολουθήσουμε πέντε βαριάντες

(α) 1...Be7 2.Sd4 (Το σχέδιο είναι να σηκωθεί και ο Se4 και ο Bd5 να δώσει σαχ στον Kg2. Ο Ra8 δεν μπορεί να παρεμβληθεί στην διαγώνιο d5 – g2 φθάνοντας στο e4, γιατί έχει κλείσει την γραμμή ο Sd4 και την στήλη ο Be7. Θα απειλήσει λοιπόν τον Bd5).
2...Ra5 / Rd8 3.Sc5# / Sd6#

(β) 1...Bd6 2.Sc5 (Το σχέδιο είναι να σηκωθεί και ο Sf3 και ο Bd5 να δώσει σαχ στον Kg2. Ο Ra8 δεν μπορεί να απειλήσει τον Bd5, γιατί έχει κλείσει την γραμμή ο Sc5 και την στήλη ο Bd6. Θα παρεμβληθεί λοιπόν στην διαγώνιο d5 – g2 φθάνοντας στο e4).
2...Ra4 / Re8 3.Sd4# / Se5#

(γ) 1...Bc5 2.Sd6 (Η συνέχεια είναι ακριβώς όπως στην βαριάντα-β).

(δ) 1...Bb4 2.Se5 (Η συνέχεια είναι ακριβώς όπως στην βαριάντα-α).

(ε) 1...Ba3 2.Rf1 και 3.Se1# (Επειδή εμποδίζεται η πρόσβαση του Ra8 στο a1).

Διατομή Πλαχούτα

Πώς σχετίζεται η διατομή Νοβότνι με την διατομή Γκρίμσο; Υπάρχει μια διατομή Γκρίμσο και εμείς βάζουμε ένα λευκό κομμάτι επάνω της, για να έχουμε αναγκαστική αλληλοπαρεμβολή των μαύρων, και τότε την λέμε διατομή Νοβότνι.
Παρόμοια σχετίζεται και η διατομή Πλαχούτα με την διατομή Βίρτσμπουργκ-Πλαχούτα.

Θέμα Διατομή Πλαχούτα (Plachutta) : Τα λευκά τοποθετούν ένα κομμάτι στην διατομή δυο μαύρων γραμμικών κομματιών ίδιας μορφής κίνησης (δηλαδή πάνω σε μια διατομή Βίρτσμπουργκ – Πλαχούτα), για να εξαναγκάσουν τα μαύρα γραμμικά κομμάτια να παρεμβληθούν αμοιβαία.

Το θέμα Πλαχούτα προκαλεί δυο απειλές ταυτόχρονα και είναι τουλάχιστον τριών κινήσεων.

Βλέπουμε πρώτα μια απλή παρουσίαση στο πρόβλημα του Μανωλά: Ο πύργος Re3 εμποδίζει το ματ Sa3#. Η βασίλισσα Qd1 εμποδίζει το ματ Bd7#. Οι γραμμές επιτήρησης των δύο μαύρων κομματιών τέμνονται στο τετράγωνο d3.

	(Πρόβλημα 69) Μανωλάς Εμμανουήλ, δημοσιεύτηκε στο Award Manolas-60 JT, 12-07-2010 Παίζουν τα λευκά και κάνουν Ματ σε 3 κινήσεις #3 (7+8)
[8/Kp4br/1P6/pk2S3/2R3BR/4r3/2p5/1S1q4]

Δοκιμές : {1.Bd7+? Qxd7!}, {1.Sc3+? Rxc3!}, {1.Sa3+? Rxa3!}.
Κλειδί: 1.Sd3! ( > 2.Sa3# / Bd7#)
Το κλειδί είναι κίνηση Πλαχούτα. Το κλειδί δίνει μια διαφυγή στον βασιλιά, θυσιάζοντας ένα πύργο.
1...Qxd3 2.Sa3+ Qxa3 3.Bd7#
1...Rxd3 2.Bd7+ Rxd7 3.Sa3#

Προσπαθεί να αμυνθεί ο Bg7. Με το που σηκώνεται από το g7, ο Rh7 εποπτεύει το d7, οπότε ο αξιωματικός πάει να κρατήσει το τετράγωνο a3.
1...Bb2 2.Bd7+ Rxd7 3.Rc5#
Ο μαύρος αξιωματικός διορθώνει το τετράγωνο άφιξής του, (αυτό το λέμε μαύρη διόρθωση (black correction)), και κρατάει το a3 από άλλη διαγώνιο.
1...Bf8 2.Bd7+ Rxd7 3.Sc3#

Αγριεύει ο μαύρος βασιλιάς και αρχίζει να παίρνει κομμάτια.
1...Kxc4 2.Be6+ και τώρα
2...Kb5 3.Bd7# (παίρνοντας τον πύργο ο βασιλιάς γίνεται στόχος της έμμεσης μπαταρίας (indirect battery) Αξιωματικού - Πύργου, που στόχευε σε διπλανό του τετράγωνο, όχι άμεσα προς αυτόν)
ή 2...Kxd3 (άλλη μαύρη διόρθωση, δραστήριος ο βασιλιάς, πήρε δυο κομμάτια, αλλά...) 3.Bc4#


Ο εξαιρετικός Γερμανός συνθέτης Ρεμ, που είναι ειδικευμένος στα πολυκίνητα, μας δείχνει στο πρόβλημα-70 το θέμα Πλαχούτα δυο φορές!

	(Πρόβλημα 70) Ρεμ (H. – P. Rehm), Πέμπτο βραβείο ”Deutsche Schachzeitung“, 1963 Παίζουν τα λευκά και κάνουν Ματ σε 5 κινήσεις #5 (8+9)
[s2B4/6p1/4R1B1/3p3s/1K1k4/1P1Pp1S1/p6r/S3r3]

Δοκιμές : {1.Bb6+? Sxb6!}, {1.Bc7? Sxc7!}, {1.Be7? Rc1!}, {1.Sf5+? Kxd3!}, {1.Sc2+? Rxc2!}.
Κλειδί: 1.Bg5! (με απειλή την κίνηση Πλαχούτα 2.Se2 και διπλή απειλή 3.Bxe3# / Sc2#, οπότε
2...Ree2 3.Sc2+ και 4.Bxe3#
ή 2…Rhe2 3.Bxe3 και 4.Sc2#)

1...Rb2
Τα μαύρα περνούν τον Rh2 πάνω από το κρίσιμο τετράγωνο e2 και προσέχουν να μην παίξουν 1...Rd2?? (κακή κίνηση με συνέχεια 2.Bxe3 Rxe3 3.Sf5 και 4.Rxe3#).
2.Be7 Rc1
Τα μαύρα αμύνονται όπως σε μία από τις δοκιμές. Τώρα όμως έχει στηθεί το σκηνικό για το δεύτερο Πλαχούτα στο τετράγωνο c2.
3.Sc2+
και 3...Rcxc2 4.Se2+ Rxe2 5.Bc5#
ή 3...Rbxc2 4.Bc5+ Rxc5 5.Se2#

Διατομή Βίρτσμπουργκ – Πλαχούτα

Θέμα Διατομή Βίρτσμπουργκ – Πλαχούτα (Würzburg – Plachutta): δυο μαύρα γραμμικά κομμάτια ίδιας μορφής κίνησης παρεμβάλλονται αμοιβαία (αμοιβαίο Χολτσχάουζεν) στο ίδιο τετράγωνο. Αν τα κομμάτια είναι λευκά, έχουμε λευκή διατομή Βίρτσμπουργκ - Πλαχούτα.

Το θέμα χρονολογείται από το 1909 και είναι τριών τουλάχιστον κινήσεων.
Με την πρώτη κίνηση αναγκάζουμε ένα μαύρο κομμάτι Α να παρεμβληθεί σε ένα παρόμοιο μαύρο κομμάτι Β. Με την δεύτερη παρασύρουμε το κομμάτι Α που μόλις κινήθηκε, και με την τρίτη κίνηση πετυχαίνουμε τον στόχο μας.
Σε άλλη βαριάντα το Β παρεμβάλλεται στο Α στο ίδιο τετράγωνο, το Β παρασύρεται, μετά δίνουμε το ματ.
Το κομμάτι που φθάνει στο τετράγωνο παρεμβολής αναλαμβάνει δύο καθήκοντα επιτήρησης και λέμε ότι είναι υπερφορτωμένο (overloaded).

	(Πρόβλημα 67) Γιαν Χάρτονγκ (Jan Hartong), Πρώτο βραβείο, ”Tijdschrift v. d. Nederlandse Schaakbond“, 1943 Παίζουν τα λευκά και κάνουν Ματ σε 3 κινήσεις #3 (8+11)
[b6s/2SpQ3/r7/p1pr1p2/S1k1PP2/1pBsK3/8/1B6]

Δοκιμές : {1.Qxc5+? Sxc5!}, {1.Qxd7? Rxd7!}, {1.exd5? Re6+!}, {1.Bxd3+? Rxd3+!}.
Κλειδί: 1.Bd2! ( > 2.Qxc5 Rxc5 / Sxc5 3.Bxd3# / Sb2#. Η Qe7 πρέπει να εμποδιστεί ώστε να μη φτάσει στο c5).

Υπάρχουν δυο θεματικές άμυνες:
(α) 1...Rad6 2.Qxd7 ( > 3.Qb5#, και τώρα…)
2...Rc6 / Bc6 3.Qxd5# / Sb6# (επειδή ο Ra6, που πρέπει να εποπτεύει το b6, πέρασε επάνω από το κρίσιμο τετράγωνο c6 και αυτό έγινε μαύρη διατομή Γκρίμσο)
ή 2...R6xd7 (δεν υπάρχει το R5xd7) 3.Sb6#

(β) 1...Rdd6 2.Qf6 ( > 3.Qc3#, και τώρα…)
2...Rd4 / Se5 2.Qxa6# / Sb2# ή
2...Rdxf6 (δεν υπάρχει το Raxf6) 3.Bxd3#

Ας δούμε και δυο μη θεματικές άμυνες:
(γ) 1...d5 2.Qe5 (ο πύργος καρφώθηκε και υπάρχει η απειλή Bxd3. Αν παίξει ο Sd3 επιτρέπει το 2.Sb2, οπότε η συνέχεια είναι…) 2...b2 3.Ba2#

(δ) 1...fxe4 2.Qxe4+ Rd4 3.Bxd3# (χωρίς ενδιαφέρον παιγνίδι).


Στο πιο πρόσφατο πρόβλημα, του Τσεπίζνι, βλέπουμε παρεμβολές Βίρτσμπουργκ – Πλαχούτα με αλλαγμένο παιγνίδι στις φάσεις που υπάρχουν.

	(Πρόβλημα 68) Β. Τσεπίζνι (Viktor Ivanovich Chepizhni), Πρώτο βραβείο, εξ ίσου, ”40th Anniversary Tourney, Shakhmatny v. SSSR”, 1966 (Έχει έτοιμο παιγνίδι). Παίζουν τα λευκά και κάνουν Ματ σε 3 κινήσεις * #3 (9+11)
[Q5b1/P1Kp4/p1S1S3/1p1p1p2/2k2p2/PR1Rs3/2P5/b3q3]

Φάση πρώτη, έτοιμο παιγνίδι: (*)
1...Bc3 2.Rb4+ Bxb4 3.Se5# (ματ A)
1...Qc3 2.Rd4+ Qxd4 3.Sa5# (ματ B)

Φάση δεύτερη, εικονικό παιγνίδι: Δοκιμή 1.Kb6? ( > 2.Qc8 3.Sc~) Sxc2!
1...Bc3 2.Rb4+ Bxb4 3.Se5# (ματ A)
1...Qc3 2.Se5+ Qxe5 3.Rb4# (ματ C)

Άλλες δοκιμές : {1.Qf8? d6!}, {1.Qc8? Sxc2!}, {1.Sa5+? Qxa5+!}, {1.Se5+? Bxe5+!}, {1.Rd4+? Bxd4!}, {1.Rb4+? Qxb4!}.

Φάση τελευταία, πραγματικό παιγνίδι: Κλειδί: 1.Kd6! (ίδια απειλή 2.Qc8, σχηματίζει μπαταρία με τον Sc6)
1...Bc3 2.Sa5+ Bxa5 3.Rd4# (ματ C)
1...Qc3 2.Rd4+ Qxd4 3.Sa5# (ματ B)
1...Sc2 2.Sa5+ Qa5 3.Qd5#

Μέσα σε παρενθέσεις σημειώσαμε με (A, B, C) τα ματ που γίνονται στις κινήσεις (Bc3, Qc3), για να φανεί η συνδυαστική εναλλαγή τους (AB, AC, CB).

Τώρα, σχετικά με την μέδοδο της λύσης, ένας έμπειρος λύτης, παρατηρώντας το αρχικό στήσιμο των κομματιών, θα μπορούσε να σκεφτεί κάπως έτσι:
Η θέση είναι σχεδόν συμμετρική και ο συνθέτης θέλει ο Ba1 (που κρατάει το Se5) και η Qe1 (που κρατάει το Sa5) να παρεμβληθούν αμοιβαία στο c3, το οποίο γίνεται διατομή Βίρτσμπουργκ - Πλαχούτα.
Επειδή ο Se6 που κρατάει το c5 κόβεται εύκολα για να δοθεί διαφυγή στον Kc4, πιθανώς πλησιάζει ο Kc7. Από ποια μεριά πλησιάζει;
Αν παιχτεί σαν κλειδί Kb6, η Qe1 δεν μπορεί να παίξει Qe3 και να δώσει σαχ.
Ο συνθέτης που έβαλε Ba1 και Qe1, θα μπορούσε ισοδύναμα να έχει βάλει Qa1 και Be1, αλλά γιατί δεν το έκανε;
Μια πιθανή εξήγηση : Η σωστή κίνηση - κλειδί είναι Kd6, οπότε δεν θα έπρεπε να υπάρχει κάποια Qa1 που θα μπορούσε να κόψει τον στρατιώτη a3 και να δώσει σαχ και να χαλάσει την λύση.
Από το σημείο αυτό και μετά ο λύτης εντοπίζει ποια είναι η δοκιμή και ποιο είναι το κλειδί, και λύνει το πρόβλημα.

Διατομή Χολτσχάουζεν

Το θέμα Γκρίμσο που μελετήσαμε παρουσιαζόταν σε παρεμβολές κομματιών διαφορετικής γραμμικής κίνησης.
Κομμάτια με ίδια γραμμική κίνηση είναι Πύργος με Πύργο, Πύργος με Βασίλισσα που κινείται σαν πύργος, Αξιωματικός με Βασίλισσα που κινείται σαν αξιωματικός.
Έστω ένας πύργος Re1 που επιτηρεί το τετράγωνο e8. Ο άλλος πύργος είναι στο Ra3, από όπου επιτηρεί το h3, και μετακινείται στο e3. Το e8 που επιτηρούσε ο Re1 το προσέχει τώρα ο Re3. Αν αναγκάσουμε τον Re3 να παίξει τον ρόλο του Re1, (δηλαδή να πάει προς το e8), τότε ο Re3 εγκαταλείπει αυτό που πρόσεχε αρχικά (δηλαδή το h3).

Θέμα: Διατομή Χολτσχάουζεν (Holzhausen) : Ένα γραμμικό κομμάτι παρεμβάλλεται σε γραμμικό κομμάτι ίδιας μορφής κίνησης και υποχρεώνεται να το υποκαταστήσει.

Στο επόμενο πρόβλημα, του Α. Π. Γκριν (ψευδώνυμο του Alexander Pavlovic Guliaev), έχουμε 4 διατομές Χολτσχάουζεν ανάλογα με το τετράγωνο άφιξης της βασίλισσας.

	(Πρόβλημα 65) Γκριν (A. P. Grin), Honourable Mention, ”British Chess Magazine”, 1967 Παίζουν τα λευκά και κάνουν Ματ σε 3 κινήσεις #3 (8+15)
[4S3/1spp1pp1/SpqPkB2/r2p3Q/r5p1/8/5RB1/bbs4K]

Δοκιμές : {1.Sxg7+? Kxd6!}, {1.Bd4? f6!}, {1.Sxc7+? Qxc7!}, {1.Qxg4+? Rxg4!}, {1.Qxf7+? Kxf7!}, {1.Qxd5+? Rxd5!}, {1.Qe5+? Bxe5!}, {1.Qf5+? Bxf5!}, {1.Re2+? Sxe2!}.
Κλειδί: 1.Qg5! ( > 2.Sg7+ Kd6 3 Be7)
(Η μαύρη βασίλισσα φεύγει από την θέση της για να δημιουργήσει τετράγωνο διαφυγής για τον βασιλιά, χωρίς να εγκαταλείψει όμως την φρούρηση του c7).
1...Qc5 2.Qxd5+ (το d5 επιτηρούσε ο Ra5) Qxd5 3.Saxc7#
1...Qc4 2.Qg4+ (το g4 επιτηρούσε ο Ra4) Qxg4 3.Saxc7#
1...Qc3 2.Qe5+ (το e5 επιτηρούσε ο Ba1) Qxe5 3.Saxc7#
1...Qc2 2.Qf5+ (το f5 επιτηρούσε ο Bb1) Qxf5 3.Saxc7#


Στο επόμενο πρόβλημα τα μαύρα αποφεύγουν τέσσερις διατομές Χολτσχάουζεν για να πέσουν στην παγίδα μιας απρόσμενης διατομής Νοβότνι.

	(Πρόβλημα 66) Γιάν Χανέλιους (Jan Hannelius), Δεύτερο βραβείο, ”Probleemblad”, 1967 Παίζουν τα λευκά και κάνουν Ματ σε 3 κινήσεις #3 (13+13)
[3rrb2/BBS4b/8/1p5q/p1ks1R1p/2Psp1pP/PPS1Q1P1/3R3K]

Δοκιμές : {1.Be4? Qxe2!}, {1.Rxd4+? Rxd4!}, {1.Re4? Qxe2!]}, {1.Qxd3+? Bxd3!}, {1.Sxe3+? Rxe3!}, {1.Sxd4? Be4!}, {1.Sa3+? Bxa3!}, {1.Rxd3? Bxd3!}.
Κλειδί: 1.Bc6! ( > 2.Re4 που είναι κίνηση Νοβότνι και έχει δυο απειλές 3.Qxd3# / Sxe3#, και αν 2...Qxe2 3.Bxb5#).
1...Qc5 ( > αν 2.Re4? Qxa7!) 2.Sa3+ (το a3 επιτηρούσε ο Bf8) Qxa3 3.Bxb5#
1...Qd5 ( > αν 2.Re4? Qxe4!) 2.Rxd4+ (το d4 επιτηρούσε ο Rd8) Qxd4 3.Bxb5#
1...Qe5 ( > αν 2.Re4? Qxe4!) 2.Sxe3 (το e3 επιτηρούσε ο Re8) Qxe3 3.Bxb5#
1...Qf5 ( > αν 2.Re4? Qxe4!) 2.Qxd3 (το d3 επιτηρούσε ο Bh7) Qxd3 3.Bxb5#
1...Qg5 ( > αν 2.Re4? Bxe4!) 2.Be4 (Νοβότνι > 3.Qxd3# / Sxe3#)

Είναι εντυπωσιακό, στο πρόβλημα του Χανέλιους, ότι ο Bb7 πάει στο e4 με δυο βήματα, για να προλάβουν τα μαύρα να καταστρέψουν την αμυντική τους διάταξη.