Δευτέρα 3 Μαρτίου 2008

Διατομή Γκρίμσο

Τα κομμάτια του σκακιού (εκτός από βασιλιά και ίππο) όταν μελετώνται κατά ζεύγη, εκτελούν
Α. διαφορετική γραμμική κίνηση, όπως
(1ον) πύργος και αξιωματικός,
(2ον) πύργος και βασίλισσα η οποία κινείται σαν αξιωματικός,
(3ον) αξιωματικός και βασίλισσα η οποία κινείται σαν πύργος,
(4ον) αξιωματικός και πιόνι που κάνει την πρώτη κίνησή του με δυο βήματα
Β. ίδια γραμμική κίνηση, όπως
(1ον) πύργος και πύργος,
(2ον) πύργος και βασίλισσα η οποία κινείται σαν πύργος,
(3ον) αξιωματικός και βασίλισσα η οποία κινείται σαν αξιωματικός.


Αν οι γραμμές, στις οποίες μπορούν να κινηθούν τα δύο κομμάτια που εκτελούν γραμμική κίνηση, τέμνονται σε ένα τετράγωνο, αυτό λέγεται διατομή.
Αν το πρώτο κομμάτι από τα δύο μετακινηθεί στην ελεύθερη διατομή, τότε δημιουργεί παρεμβολή (interference) επειδή παρεμποδίζει το δεύτερο κομμάτι. Αν και το δεύτερο κομμάτι μπορεί να μετακινηθεί (σε άλλη βαριάντα) στην ελεύθερη διατομή, τότε έχουμε αμοιβαία παρεμβολή.
Έχουμε διατομές διαφόρων ειδών. Η διατομή Γκρίμσο (Grimshaw) πρωτοπαρουσιάστηκε σε σκακιστικό πρόβλημα του συνθέτη Γουόλτερ Γκρίμσο, και έχει το όνομά του.


Θέμα: Διατομή Γκρίμσο : είναι το ελεύθερο τετράγωνο στο οποίο δυο μαύρα κομμάτια διαφορετικής γραμμικής κίνησης παρεμβάλλονται αμοιβαία. Ειδικά η διατομή με Αξιωματικό και πιόνι ονομάζεται Γκρίμσο πιονιού.
Λευκό Γκρίμσο είναι το τετράγωνο στο οποίο δυο λευκά κομμάτια διαφορετικής γραμμικής κίνησης παρεμβάλλονται αμοιβαία.


Αν τοποθετήσουμε λευκό κομμάτι πάνω σε διατομή Γκρίμσο για να εξαναγκάσουμε τα μαύρα κομμάτια (παίρνοντάς το) να αλληλοπαρεμβληθούν, της δίνουμε το ιδιαίτερο όνομα Διατομή Νοβότνι.
Για παρεμβολές μαύρων κομματιών ίδιας γραμμικής κίνησης, θα δούμε διατομή Χολτσχάουζεν (απλή παρεμβολή), και διατομή Βίρτσμπουργκ – Πλαχούτα (αμοιβαία παρεμβολή), και διατομή Πλαχούτα (τοποθέτηση λευκού κομματιού για εξαναγκασμένη αμοιβαία παρεμβολή των μαύρων).



(Πρόβλημα 32)
Α. Γκ. Κορίας (A. G. Corrias),
”Good Companion”, 1917
Παίζουν τα λευκά και κάνουν Ματ σε 2 κινήσεις
#2 (4+7)
[8/B2K3Q/5p2/3k4/2p2P2/p6p/r7/b7]


Για να γίνει κατανοητό το θέμα της διατομής Γκρίμσο, θα μελετήσουμε την λύση ενός προβλήματος, του συνθέτη Κορίας, με διατομή πύργου και αξιωματικού:

Κλειδί: 1.Qb1! ( > 2.Qb7#. Τα μαύρα έχουν τρεις τρόπους να αμυνθούν).
1...c3 (δίνει στον μαύρο βασιλιά ένα νέο τετράγωνο διαφυγής στο c4, αλλά αφήνει αφύλακτο το d3, επιτρέποντας στα λευκά να δώσουν ματ) 2.Qd3#
Οι άλλες δύο μαύρες άμυνες δημιουργούν θεματικές βαριάντες που παρουσιάζουν το θέμα διατομής Γκρίμσο:
1...Bb2 (και ο μαύρος αξιωματικός εμποδίζει την λευκή βασίλισσα να φθάσει στο b7. Έτσι όμως ο αξιωματικός παρεμβάλλεται στην γραμμή που θα μπορούσε να κινηθεί ο Ra2, ο οποίος δεν μπορεί πια να φτάσει στο g2 για να σταματήσει το σαχ των λευκών) 2.Qh1#
1...Rb2 (και ο μαύρος πύργος εμποδίζει την λευκή βασίλισσα να φθάσει στο b7. Έτσι όμως ο πύργος παρεμβάλλεται στην γραμμή που θα μπορούσε να κινηθεί ο Ba1, ο οποίος δεν μπορεί πια να φθάσει στο e5 για να σταματήσει το σαχ των λευκών) 2.Qf5#

Αυτή η αμοιβαία παρεμβολή μεταξύ δυο μαύρων κομματιών διαφορετικής γραμμικής κίνησης (εδώ αξιωματικού και πύργου) σε μια διατομή (εδώ η διατομή είναι το τετράγωνο b2) είναι το θέμα Γκρίμσο, που εμφανίζεται συχνά στα ορθόδοξα προβλήματα.



(Πρόβλημα 33)
Φρανκ Τζάνετ (Frank Janet)
”St. Louis Globe Democrat”, 1916
Παίζουν τα λευκά και κάνουν Ματ σε 2 κινήσεις
#2 (6+8)
[6b1/2s1p2p/8/8/r4kSK/4Sp2/2B2P2/3Q1s2]

Στο πρόβλημα αυτό του Τζάνετ βλέπουμε διατομή Γκρίμσο μεταξύ πιονιού που κάνει αρχική κίνηση δύο βημάτων και αξιωματικού:
Κλειδί: 1.Qd7! ( > 2.Qf5#. Τα μαύρα μπορούν να αμυνθούν εμποδίζοντας την βασίλισσα να φθάσει στο τετράγωνο προορισμού της f5, αλλά δυο από τις άμυνες των μαύρων έχουν το μοιραίο ελάττωμα της αμοιβαίας παρεμβολής δυο μαύρων κομματιών).
1...Be6 (παρεμβάλλεται στον στρατιώτη e7, που δεν μπορεί να πάει στο e5 αμυνόμενος στο) 2.Qxc7#
1...e6 (παρεμβάλλεται στον Bg8, που δεν μπορεί να πάει στο c4 αμυνόμενος στο) 2.Qxa4#
Αυτή η αμοιβαία παρεμβολή μεταξύ αξιωματικού και πιονιού σε μια διατομή (εδώ η διατομή είναι το e6) είναι το Γκρίμσο πιονιού.

Οι άλλες βαριάντες (μη θεματικές) του προβλήματος είναι :
[1...Se6 2.Sd5#], [1...Ra5 2.Qd4#], [1...Sxe3 2.fxe3#], [1...Sg3 2.fxg3#]

Δεν υπάρχουν σχόλια: