Σπουδές (1), νίκες

H σπουδή (study) είναι μια σκακιστική σύνθεση, δηλαδή μια επινοημένη θέση της σκακιέρας, στην οποία τα λευκά πετυχαίνουν τον σκοπό τους όπως και αν αμυνθούν τα μαύρα, και ο σκοπός είναι [παίζουν τα λευκά και νικούν] (σύμβολο +) ή [παίζουν τα λευκά και επιτυγχάνουν ισοπαλία] (σύμβολο =).

Η σπουδή μπορεί να θεωρηθεί ειδική περίπτωση ορθόδοξου σκακιστικού προβλήματος. Ζητείται να επιτευχθεί ο σκοπός (νίκη ή ισοπαλία, όπως και σε μία παρτίδα) χωρίς να προσδιορίζεται συγκεκριμένος αριθμός κινήσεων για τις βαριάντες.
Οι σπουδές έχουν επίσης μοναδικό κλειδί και μοναδική λύση.
Τυπικά οι σπουδές μοιάζουν με φινάλε (=τέλος) παρτίδας και συνήθως έχουν λίγα κομμάτια.

---

Τα λευκά νικούν

	(Πρόβλημα 84) Σελέτσκι Α. Σ. (A. S. Seletsky), Πρώτο βραβείο, ”Chess in U.S.S.R.”, 1933 Παίζουν τα λευκά και νικούν + (5+4)
[5q2/s2P1k2/2b5/8/8/3S4/4BK2/6Q1]

Υπάρχουν κάποιες σπουδές που έχουν εκπληκτική λύση, είναι πραγματικά έργα τέχνης. Μια τέτοια σπουδή είναι η βραβευμένη το 1933 σπουδή του Σελέτσκι (A. S. Seletsky).

Η εκφώνηση παίζουν τα λευκά και κερδίζουν μας αναγκάζει να αναρωτηθούμε, μα πόσο πιο δυνατά είναι τα λευκά;.
Έχουν ένα πιόνι παραπάνω έτοιμο να προαχθεί, αλλά ήδη απειλείται από τον μαύρο αξιωματικό, το τετράγωνο προαγωγής ελέγχεται από την μαύρη βασίλισσα, και μόλις θελήσει να κινηθεί ο μαύρος βασιλιάς για να το πάρει δίνει σαχ από αποκάλυψη.
Η θέση είναι πολύ ανοιχτή και δεν φαίνεται ο τρόπος που τα λευκά θα μπορούσαν να πιέσουν τα μαύρα.

Μπορείτε να φανταστείτε πώς νικούν τα λευκά; Ακολουθεί η λύση:
Κλειδί: 1.Qg5! ( > 2.d8=Q)
(Αν 1...Bxd7, τότε 2.Sf4 και με 3.Bh5+ τα λευκά κερδίζουν).
(Αν 1...Qe7, τότε 2.d8=Q και τα λευκά κερδίζουν).
1...Ke6+
2.Kg1!!
(Αργότερα θα φανεί γιατί χαρακτηρίστηκε εξαιρετική η κίνηση αυτή)
(Δεν είναι καθόλου καλό το 2...Bxd7 3.Bg4+ Kf7 4.Se5+ Ke8 5.Bxd7#)
2...Kxd7
3.Sc5+ Kc8
(Δεν είναι καλό το 3...Kd6 4.Qg3+ Kd5 5.Bc4+ Kxc4 6.Qb3+ και στην επόμενη κίνηση θα χαθεί η μαύρη βασίλισσα.
Αν 3...Ke8 4.Bh5+ και χάνεται η Qf8.
Αν 3...Kc7 / Kd8, τότε με 4.Se6+ χάνεται η Qf8)
4.Ba6+ Kb8
5.Qg3+ Ka8
6.Bb7+ Bxb7
7.Sd7
(Η Qf8 απειλείται άμεσα και πρέπει να μετακινηθεί. Μια καλή ιδέα είναι να δώσει σαχ, αλλά ο λευκός βασιλιάς είναι τοποθετημένος σοφά στο g1 (εδώ φαίνεται η σημασία της δεύτερης κίνησης!) και δεν υπάρχει ασφαλές σαχ από τα μαύρα. Τα λευκά απειλούν ακόμα 8.Sb6# και, αν φύγει η Qf8 από την γραμμή-8, ακολουθεί 8.Qb8#, επομένως...)
7...Qd8
8.Qb8+ Qxb8
9.Sb6#

Τα λευκά ξεκινώντας από ανοιχτή θέση στην σκακιέρα, έχοντας παραπάνω ένα απειλούμενο πιόνι, μέσα σε εννιά κινήσεις, κάνουν με έναν μοναχικό ίππο ματ αποπνιγμού στα μαύρα, που κατάφεραν να στριμωχτούν στην γωνία.


Ας δούμε μια πιο απλή σπουδή με παρόμοιο τέλος, φτιαγμένη από ένα συνθέτη σπουδών με μεγάλη παραγωγή εξαιρετικών έργων. O ρώσος συγγραφέας και συνθέτης Καρλ Αρτούρ Λεονίντ Κούμπελ (Karl Artur Leonid Kubbel, 06/01/1891 – 18/04/1942) άλλαξε το όνομά του σε Λεονίντ Ιβάνοβιτς (Ivanovich) Κούμπελ μετά την Οκτωβριανή επανάσταση του 1917. Ο Λεονίντ είχε δυό αδέλφια σκακιστές τον Άρβιντ (Arvid) και τον Εβγκένι (Evgeny).

	(Πρόβλημα 85) Κούμπελ (Karl Artur Leonid Kubbel), ”150 Endspielstudien”, 1925 Παίζουν τα λευκά και νικούν + (3+5)
[8/4q3/2p5/2s2Q2/p5S1/7k/8/1K6]

Κλειδί: 1.Se3+
(Πολλές σπουδές έχουν σαχ στο κλειδί)
1...Kg3 2.Qg4+ Kf2 3.Qf4+ Ke2 4.Qf1+ Kd2 5.Qd1+ Kc3
6.Qc2+ Kb4 7.Qb2+ Sb3 8.Qa3+! Kxa3 9.Sc2#

Οι κινήσεις των μαύρων ήσαν οι καλύτερες δυνατές. Προσπάθησαν να μη χάσουν την βασίλισσα. Δεν ήταν όμως αρκετό αυτό. Έτσι έχασαν τον βασιλιά...


Και τώρα μια σπουδή όπου τα λευκά νικούν, αποφεύγοντας πολλές παγίδες που οδηγούν σε ισοπαλία. Η σπουδή είναι έργο του Βλάντιμιρ Αλεξάντροβιτς Κορολίκοβ (Vladimir Aleksandrowitsh Korol(i)kov, 07/11/1907 – 01/05/1987).

	(Πρόβλημα 86) Κορολίκοβ (V. A. Korolikov), Πρώτο βραβείο, ”Truda”, 1935 Παίζουν τα λευκά και νικούν + (5+6)
[2B5/pR6/2pP1k2/8/6Kb/4p1P1/5p2/8]

Κλειδί: 1.d7! Ke7
2.Rb8 Bxg3
(όχι 2... f1=Q 3.d8=Q+ Kxd8 4.Ba6+ Kc7 5.Bxf1 Kxb8 6.gxh4 και τα λευκά κερδίζουν)
3.Ra8
(όχι 3.Kxg3 f1=Q γιατί θα μπορούσαν να γίνουν οι προαναφερθείσες κινήσεις, αλλά τα λευκά δεν θα είχαν πιόνι)
3...f1=Q 4.d8=Q+ Kxd8 5.Ba6+ Bb8
(το 6.Rxb8 Kc7 οδηγεί σε ισοπαλία)
6.Bxf1 Kc7 7.Ba6 e2 8.Bxe2 Kb7 9.Bf3 Kxa8 10.Bxc6#