Tα σκακιστικά προβλήματα, ορθόδοξα ή ετερόδοξα, περιέχουν διάφορα θέματα (δηλαδή συγκεκριμένες τοποθετήσεις κομματιών, ή συγκεκριμένες αλληλουχίες κινήσεων), που προσδίδουν ομορφιά και ενδιαφέρον στην λύση τους. Τα θέματα χρειάζονται κάποιες κινήσεις για να αναπτυχθούν (θέματα δύο κινήσεων, τριών κινήσεων) ή διάφορες φάσεις για να παρουσιαστούν.
Αρχική φάση, έτοιμο παιχνίδι : Υποθέτουμε (χωρίς να κινήσουμε πεσσούς στην σκακιέρα) ότι η πρώτη κίνηση ενός ορθόδοξου προβλήματος έχει ήδη παιχτεί. Η εξέλιξη του παιχνιδιού από την θέση αυτή και μετά (άμυνες των μαύρων, ματ από τα λευκά) ονομάζεται έτοιμο παιγνίδι (set play). Αν υπάρχει έτοιμο παιγνίδι σε ένα πρόβλημα, η εκφώνησή του θα έχει και ένα αστεράκι (*).
Δεν έχουν όλα τα προβλήματα έτοιμο παιγνίδι.
Ενδιάμεσες φάσεις, εικονικό παιγνίδι (virtual play): Γίνεται μια δοκιμαστική κίνηση Δ με σκοπό να λυθεί το πρόβλημα αλλά ο αντίπαλος διαθέτει μια μοναδική άμυνα Α με την οποία αποκρούει την επίθεση. Λέμε δοκιμή (try) την κίνηση Δ. Σημειώνουμε τις κινήσεις αυτές με ερωτηματικό και θαυμαστικό
1 Δ? Α!
Η εξέλιξη του παιγνιδιού από την δοκιμή και μετά είναι το εικονικό παιγνίδι. Ένα πρόβλημα μπορεί να έχει πολλές δοκιμές, δηλαδή πολλές ενδιάμεσες φάσεις. (Ενδιάμεσες φάσεις δημιουργούνται και με τον μηχανισμό παραγωγής δίδυμων προβλημάτων). Οι δοκιμές κάνουν δυσκολότερη την εύρεση του κλειδιού, άρα κάνουν πιο ενδιαφέρον το πρόβλημα.
Δεν έχουν όλα τα προβλήματα δοκιμές.
Τελική φάση, πραγματικό παιγνίδι (actual play) : Εντοπίζουμε την κίνηση Κ, το κλειδί που λύνει το πρόβλημα. Η εξέλιξη από το κλειδί και μετά είναι το πραγματικό παιγνίδι. To κλειδί είναι μοναδικό, εκτός αν ο συνθέτης ζητά περισσότερες λύσεις. Σημειώνουμε την κίνηση - κλειδί με θαυμαστικό
1 Κ!
Τα προβλήματα που δεν έχουν κλειδί θεωρούνται άχρηστα με αιτία την έλλειψη λύσης (no solution).
Ανάλογα με το πόσες φάσεις έχει, το πρόγραμμα μπορεί να είναι διφασικό, τριφασικό, τετραφασικό, κλπ. Υπάρχουν προβλήματα πολλών (ας πούμε 25 !) φάσεων.
Βαριάντες
Σε κάθε φάση υπάρχουν μια ή περισσότερες βαριάντες (variations), διαφορετικές σειρές κινήσεων λευκών και μαύρων. Οι βαριάντες της μιας φάσης ενός προβλήματος μπορεί να σχετίζονται με τις βαριάντες μιας άλλης φάσης. Οι βαριάντες που είναι σχετικές με το θέμα λέγονται θεματικές βαριάντες (thematic variations). Οι υπόλοιπες βαριάντες είναι το παράπλευρο παιγνίδι (by-play), που μερικές φορές έχει κι αυτό ενδιαφέρον.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου