Παρασκευή 8 Φεβρουαρίου 2008

Αγωνιστικό σκάκι και Καλλιτεχνικό σκάκι

Στο Σκάκι διακρίνουμε δύο κατευθύνσεις:
Το Αγωνιστικό σκάκι, που περιλαμβάνει όσα σχετίζονται με Σκακιστικές παρτίδες,
και το Καλλιτεχνικό σκάκι, που περιλαμβάνει όσα σχετίζονται με Σκακιστικά προβλήματα.

Οι σκακιστικές παρτίδες είναι το αγωνιστικό σκάκι.
Στην σκακιστική παρτίδα υπάρχει μια "κανονική Σκακιέρα", στήνονται πάνω σ’ αυτήν οι "κανονικοί Πεσσοί" (ένας βασιλιάς και μια βασίλισσα και δυο πύργοι και δυο αξιωματικοί και δυο ίπποι και οχτώ στρατιώτες, για καθένα από τα δυο στρατόπεδα), και δυο αντίπαλοι παίκτες, επιδιώκοντας την νίκη, παίζουν εναλλάξ, πρώτα ο λευκός και μετά ο μαύρος, πιθανώς με κάποιους χρονικούς περιορισμούς, μέχρι να νικήσει ο ένας (ή να προκύψει ισοπαλία).

Οι παίκτες κάνουν κινήσεις σύμφωνα με την θεωρία (παρόμοιες με καλές κινήσεις με τις οποίες κερδήθηκαν παρτίδες στο παρελθόν), αποφεύγοντας τους παρακινδυνευμένους νεωτερισμούς.
Τα λάθη, που μπορεί να γίνουν από τους παίκτες, είναι αποδεκτό μέρος του παιγνιδιού.

Οι παίκτες βαθμολογούνται ανάλογα με την έκβαση της παρτίδας και κατατάσσονται σε συλλογικό, εθνικό ή διεθνές επίπεδο (βαθμοί ELO).

Τα σκακιστικά προβλήματα είναι το καλλιτεχνικό σκάκι.
Στο σκακιστικό πρόβλημα υπάρχουν
(α) ο συνθέτης, που δημιουργεί στην σκακιέρα με τους πεσσούς μια θέση, προσπαθώντας να είναι οπωσδήποτε πρωτότυπη, και δημοσιεύει το πρόβλημα συνοδεύοντάς το με μια εκφώνηση του «τι πρέπει να επιτύχει ο λύτης», και
(β) ο λύτης, που επιχειρεί να λύσει το πρόβλημα (πιθανόν επιδιώκοντας να εντοπίσει το θέμα του προβλήματος και να διαπιστώσει αν είναι όμορφα ενσωματωμένο στην λύση).

Αν το πρόβλημα δεν είναι πρωτότυπο ή αν έχει κάποιο ελάττωμα, θεωρείται εντελώς άχρηστο.
Οι συνθέτες δημιουργούν προβλήματα όπου η καινοτομία είναι ο κανόνας.

Επομένως η ουσία στο καλλιτεχνικό σκάκι δεν είναι ο συναγωνισμός δύο παικτών για τον βαθμό της νίκης, αλλά η χαρά της δημιουργίας ενός μοναδικού ωραίου γρίφου από την μεριά του συνθέτη, και η χαρά της ανακάλυψης της λύσης από την μεριά των λυτών.
Η τελειότητα, η πρωτοτυπία και η ομορφιά δικαιολογούν τον χαρακτηρισμό «καλλιτεχνικό σκάκι».

Η στιγμή που προσπαθεί ο λύτης να λύσει το πρόβλημα μπορεί να απέχει τεράστιο χρονικό διάστημα από την στιγμή της δημοσίευσης της σύνθεσης.

Στους διαγωνισμούς λύσης πολλοί λύτες προσπαθούν ταυτόχρονα να λύσουν το πρόβλημα (ή τα προβλήματα) και κερδίζει ο ταχύτερος λύτης.
Υπάρχει επίσης ξεχωριστή βαθμολογία ELO για τους λύτες.

Οι συνθήκες που ισχύουν σε ένα πρόβλημα μπορεί να είναι πολύ διαφορετικές από εκείνες που είναι γνωστές στους παίκτες του αγωνιστικού σκακιού.
(Εκτός από τα "κανονικά", θα παρουσιαστούν άλλοι πεσσοί, άλλες σκακιέρες, άλλοι στόχοι παιγνιδιού).

Στο ιστολόγιο αυτό θα ασχοληθώ μόνο με το καλλιτεχνικό σκάκι.

Δεν υπάρχουν σχόλια: