Παύλος Μουτεσίδης

Ο Παύλος Μουτεσίδης (Pavlos Moutecidis) είναι Διεθνής Μαιτρ (International Master, IM) στην σύνθεση σκακιστικών προβλημάτων.

Γεννήθηκε στην Δράμα στις 11 Νοεμβρίου 1930. Σπούδασε πολιτικός μηχανικός στο Εθνικό Τεχνικό Πανεπιστήμιο της Θεσσαλονίκης και εργάστηκε στον κλάδο αυτό μέχρι την συνταξιοδότησή του. Είναι έγγαμος, έχει τρεις θυγατέρες, και μένει στην Θεσσαλονίκη.

Έμαθε σκάκι σε ηλικία 10 ετών και γνώρισε τα σκακιστικά προβλήματα σε ηλικία 19 ετών από τις σκακιστικές στήλες των εφημερίδων που επιμελείτο ο Σπύρος Μπίκος. Όταν εγκαταστάθηκε στην Θεσσαλονίκη, βοηθήθηκε πάρα πολύ στα πρώτα βήματα από τον ακούραστο Τριαντάφυλλο Σιαπέρα, και άρχισε να συνθέτει το 1953 κυρίως Ορθόδοξα προβλήματα.

Μετά από λίγο ενθουσιάστηκε με τα Αντίστροφα προβλήματα και για αρκετό καιρό συνέθετε μόνο αντίστροφα Δυάρια. Αφού μελέτησε τα έργα των Ίλια Μίκαν (Ilja Mikan) και Γιάν Ρούσεκ (Jan Rusek), στράφηκε στα Πολυκίνητα.

Η αλληλογραφία του με τον Άλμπερτ Κνιστ (Albert Kniest) τον παρακίνησε να δημιουργήσει Μαξιμούμερ προβλήματα.

Προς το τέλος της δεκαετίας ’70 με την επίδραση και καθοδήγηση του Ντιμίτριο Γκουσόπουλο (Demetrio Gussopulo) προσχώρησε στον κόσμο των Βοηθητικών προβλημάτων.

Στην περίοδο 1967 – 1975 δημοσίευσε πολλές επιτυχημένες συνθέσεις σε συνεργασία με τον Εβγκένι Σορόκιν (Evgeny Sorokin).

Είναι εξαιρετικά παραγωγικός συνθέτης και έχει δημοσιεύσει περίπου 3000 προβλήματα. Το 1984 του απονεμήθηκε από την FIDE ο τίτλος του Διεθνούς Μαιτρ (International Master) στην Σύνθεση Προβλημάτων.

Θεωρεί τις απόψεις του για το καλό πρόβλημα μάλλον “παλαιομοδίτικες”.
Πέρα από την πρωτοτυπία, που γίνεται όλο και δυσκολότερα επιτεύξιμη, η οικονομία των κομματιών είναι πολύ σημαντική γι΄ αυτόν.
Κατά την γνώμη του, σε μια επιτυχημένη σύνθεση όλα τα κομμάτια πρέπει να χρησιμοποιούνται οργανικά (δηλαδή να έχουν περισσότερους από έναν ρόλους) και ίσως αυτός είναι ο λόγος που προτιμά τα πολυκίνητα προβλήματα που έχουν λίγα κομμάτια.

Για να τιμηθούν τα εβδομηκοστά πέμπτα γενέθλιά του, διοργανώθηκε το 2005 Διεθνής Διαγωνισμός Σύνθεσης Σκακιστικών Προβλημάτων, με θέμα
Αντίστροφα από 8 μέχρι 20 κινήσεις. Κατά την λύση όλα τα κομμάτια, λευκά ή μαύρα κινούνται. Ειδικά για τα λευκά, μπορούν να τρώγονται αντί να κινούνται,
στον οποίο συμμετείχαν από 17 χώρες 37 συνθέτες με 86 προβλήματα. (Αυτό δείχνει πόσο σεβαστός είναι ο Μουτεσίδης στον χώρο του καλλιτεχνικού σκακιού).

Ο Μουτεσίδης είναι πολύ δραστήριος. Στο 50ό Συνέδριο Σύνθεσης, που έγινε στην Ρόδο το 2007, ήταν κριτής στον Διαγωνισμό Σύνθεσης Μεταξά.

---

Έχουμε παρουσιάσει συνθέσεις του Παύλου Μουτεσίδη, (τα προβλήματα 011 και 126, το 013 και το 153), ας δούμε και μια πρόσφατη. Σε διαγωνισμό που έγινε προς τιμή του Ντιγιάν Κοσταντίνοφ (Diyan Kostadinov) το 2007 στο Μπουργκάς (Burgas) της Βουλγαρίας (Bulgaria), η ακόλουθη σύνθεση του Μουτεσίδη πήρε δεύτερο έπαινο.

	(Πρόβλημα 168) Παύλος Μουτεσίδης (Pavlos Moutecidis), 2ος Έπαινος, Ντιγιάν Κοσταντίνοφ–25 J T, Μπουργκάς Βουλγαρίας, 2007 (Έχει έτοιμο παιγνίδι). Αντίστροφο σε 8 κινήσεις. * s#8 (8+2)
[4k1bQ/7S/2P5/5KB1/5PP1/5P2/8/8]

Είναι προφανές ότι το ματ δίνεται από τον μαύρο Αξιωματικό, αφού οι δυνάμεις των μαύρων είναι ελάχιστες.
Φάση έτοιμου παιγνιδιού : (*)
1...Kf7 2.Qe5 Bxh7#
Η δυσκολία είναι ότι παίζει πρώτος ο λευκός, που σχεδιάζει να ξαναφέρει την ίδια θέση και να είναι σειρά του μαύρου να παίξει. Θα χρησιμοποιήσει το τρίγωνο του λευκού Βασιλιά (Kf5 – f6 – g6 – f5) για να χάσει ένα τέμπο, αφού ο μαύρος Βασιλιάς μπορεί να κινείται μόνο γραμμικά (Ke8 – f7 – e8, ή Ke8 – d8 – e8) και δεν μπορεί να χρησιμοποιήσει κι αυτός τρίγωνο. Για να μη ξεφύγει ο μαύρος Αξιωματικός, ο λευκός θα εφαρμόσει σαχ και κάρφωμα.

Φάση πραγματικού παιγνιδιού : Κλειδί: 1.Qe5+ Be6+
(Όχι 1...Kf7 2.c7 zz Bxh7#)
2.Kf6 Kd8
3.Qb8+ Bc8
4.Kg6 Ke8
5.Qe5+ Be6
6.Qh8+ Bg8
7.Kf5
(Το σχέδιο εφαρμόσθηκε. Ίδια θέση, αλλά παίζει ο μαύρος. Τσούκτσβανγκ).
7...Kf7
8.Qe5 Bxh7#

Όταν ένα κομμάτι φεύγει από ένα πρώτο τετράγωνο, επισκέπτεται μόνο ένα δεύτερο τετράγωνο, και επιστρέφει στο πρώτο τετράγωνο, λέμε ότι έγινε επιστροφή (switchback).
Όταν ένα κομμάτι φεύγει από ένα πρώτο τετράγωνο, επισκέπτεται τουλάχιστον δύο άλλα τετράγωνα, και επιστρέφει στο πρώτο τετράγωνο, λέμε ότι έγινε κύκλωμα (circuit). Ειδική περίπτωση κυκλώματος είναι το τρίγωνο (triangle) του βασιλιά.

Στην λύση παρατηρήσαμε
Κύκλωμα 1___: wQh8 - e5 - b8 - e5 - h8 (- e5),
Επιστροφή 1_: wQe5 - b8 - e5,
Επιστροφή 2_: wQe5 - h8 - e5,
Κύκλωμα 2___: bBg8 - e6 - c8 - e6 - g8 (- h7),
Επιστροφή 3_: bBe6 - c8 - e6,
Επιστροφή 4_: bKe8 - d8 - e8,
Κύκλωμα 3___: wKf5 - f6 - g6 - f5 (τρίγωνο του wK).