Αγώνες λύσης στο 2017

2017: ΚΥΡΙΟΤΕΡΟΙ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΙ ΛΥΣΗΣ ΣΚΑΚΙΣΤΙΚΩΝ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΩΝ ΜΕ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ
Κυριακή 8 Ιανουαρίου	11.00-13.30	4ο Κύπελλο Ελλάδας	σε πολλές πόλεις ταυτόχρονα
29 Ιανουαρίου Κυριακή	~ 11.00-15.30	ISC (Διεθνής Παράλληλος Διαγωνισμός Λύσης)	Πάτρα & Αθήνα
26 Μαρτίου Κυριακή	~ 11.00-15.30	Πανελλήνιο Πρωτάθλημα με διεθνή συμμετοχή	Αθήνα
Απρίλιος ή Μάιος		Διεθνές Τουρνουά	Σερβία (Βελιγράδι)           v
12-14 Μαΐου		Πανευρωπαϊκό Πρωτάθλημα	Λετονία (Riga)              v
28 Μαΐου Κυριακή	~ 11.00-13.30	2ο Κύπελλο «Βύρων Ζάππας»	σε πολλές πόλεις ταυτόχρονα
7-9 Αυγούστου		Παγκόσμιο Πρωτάθλημα	Γερμανία (Δρέσδη)     v
Οκτώβριος ή Νοέμβριος		Ανοιχτό Πρωτάθλημα Αττικής	Αθήνα

Αποχαιρετώντας το 2016

Θα κλείσω τον Δεκέμβρη με ευχές για υγεία και επιτυχίες σε όλους τους συνθέτες.

Ας ελπίσουμε ότι η νέα χρονιά 2017 θα φέρει χαρά και ευτυχία σε όλους τους ανθρώπους.

---

Δύο συνθέσεις μου, που ανήκουν στο μυθικό σκάκι, δημοσιεύθηκαν στο περιοδικό e4e5 της Ρουμανίας, τεύχος 34, Δεκέμβρης 2016, σελ. 559.

Η μία είναι ένα βοηθητικό τριάρι με μυθική συνθήκη Κίρκη : Ο μαύρος παίζει πρώτος και βοηθάει τον λευκό να κάνει ματ. Στο μεταξύ, όποιο κομμάτι παίρνεται ξαναγεννιέται στο αρχικό του τετράγωνο (αρχικό, όπως στο στήσιμο για παρτίδα).

Η άλλη είναι ένα δυάρι με μυθικές συνθήκες Κίρκη και Μαντράσι, καθώς και δυο μυθικά κομμάτια Καβαλάρηδες της Νύχτας. Για συνθήκη αναγέννησης Κίρκη, είπαμε.
Το Μαντράσι είναι μια συνθήκη παράλυσης : Όταν δυο ετερόχρωμα κομμάτια ίδιου τύπου (wR και bR, wQ και bQ, κλπ) αλληλοαπειλούνται, τότε παραλύουν μέχρι να λείψει η απειλή. Μέχρι τότε, το μόνο που κάνουν είναι να παραλύουν το ένα το άλλο.
Οι Καβαλάρηδες της Νύχτας είναι κομμάτια γραμμικής κίνησης με βήματα Ίππου.
Στην σύνθεση αυτή όλες τις δοκιμές και όλες τις λευκές κινήσεις από το κλειδί και μετά, τις κάνει ο λευκός βασιλιάς.

Πρόβλημα-831 Εμμανουήλ Μανωλάς (GRE) e4e5 Nr.34, 12/2016, p.559

4r3/1r6/K7/6p1/1p4k1/1P4PR/B1P1p3/5b2 (6 + 7) h#3, Circe

1.Bxh3(+wRh1) Rxh3(+bBc8) 2.Bf5 Kxb7(+bRa8) 3.Rxa2(+wBf1) Bxe2(+bPe7)# Μαύρη θυσία στο κλειδί. Αντίστροφα παρσίματα bBf1 και wRh3. Ανοίγματα και κλεισίματα γραμμών. Αυτομπλοκάρισμα. Πρέπει σε τρεις κινήσεις ο bBf1 να πάει στο f5, και ο wBa2 να πάει στο e2.

Πρόβλημα-832 Εμμανουήλ Μανωλάς (GRE) e4e5 Nr.34, 12/2016, p.559

1q4b1/P1pNPp1P/3P2P1/1Qnr3R/1pKb2S1/Prq1B3/p2Q2B1/1R4k1 (15 + 12), (Nightriders d7 + c5) #2, Circe, Madrasi

Δοκιμές : {1.Kxb3(+bRa8)+? a1=R!}, {1.Kxb4(+bPb7)? [2.Qf1#] Qxa7!}, {1.Kxc5(+bNc1)+? Ne5+!}, {1.Kxd5(+bRa8)? [2.Rh1#] Bxh7(+wPh2)!}, {1.Kxd4(+bBf8)+? Bh6!}. Κλειδί : 1.Kxc3(+bQd8)! [2.Qf2# / Qd1# / Qe1# / Qc1#] 1…a1=Q/B+ 2.Kxb3(+bRa8)# Θέματα Durbar (Όλες οι κινήσεις γίνονται από τον wK) και royal Option (Δοκιμές και Κλειδί γίνονται από τον wK).  Αυτός ο δραστήριος wK σταματάει τις Madrasi παραλύσεις παίρνοντας μαύρα κομμάτια στην περιοχή του. Μόνο ένα από τα έξι παρσίματα είναι επιτυχημένο, ενώ τα υπόλοιπα πέντε είναι δοκιμές που αντιμετωπίζονται διαφορετικά η καθεμιά.  Υπάρχουν κι άλλα φαινόμενα, όπως έκθεση του wK σε σαχ, έμμεσο Αυτο-κάρφωμα και ξεκαρφώματα, Αμοιβαία καρφώματα, Διασταυρωμένα σαχ.

Τι ώρα είναι;

Στο αγωνιστικό σκάκι συνηθίζουν να μετρούν την δύναμη των κομματιών με μονάδα μέτρησης το ένα (1) πιόνι.
(Βέβαια αυτό είναι μια απλοϊκή προσέγγιση, αφού το πιόνι δυναμώνει όσο πλησιάζει την γραμμή προαγωγής του, αλλά ας το παραβλέψουμε τώρα).

Ο Αξιωματικός και ο Ίππος αξίζουν τρία πιόνια ο καθένας,
ο Πύργος αξίζει πέντε πιόνια,
η Βασίλισσα αξίζει εννιά πιόνια.
Ο Βασιλιάς είναι ανεκτίμητος, αφού το παιγνίδι τελειώνει όταν είναι σίγουρο ότι στην επόμενη κίνηση ο Βασιλιάς θα είναι νεκρός.

Αν το έχετε αναβάλει, είναι ώρα να μάθετε σκάκι. Μόνο πλεονεκτήματα θα έχετε.

(Βρήκα την εικόνα στο διαδίκτυο, χωρίς να μπορώ να εντοπίσω τον καλλιτέχνη. Μπράβο του!)

Μικρές σπουδές, 6 από 6, του Παναγιώτη Κονιδάρη

Δημοσιεύτηκε σε συνέχειες ένα σπουδαίο κείμενο του Παναγιώτη Κονιδάρη, συγγραφέα σκακιστή και φαρμακοποιού από το Μεγανήσι Λευκάδας, σχετικά με τις σπουδές.
Οι σπουδές είναι συνθέσεις (δηλαδή δεν έχουν οπωσδήποτε προκύψει σε κάποια παρτίδα, αλλά είναι έργο κάποιου συνθέτη), που έχουν στόχο να αναδείξουν κρυφές δυνατότητες στα φινάλε.
Εδώ ο συνθέτης και λύτης Κονιδάρης επιλέγει να παρουσιάσει μερικές αξιομνημόνευτες σπουδές, εξηγώντας με γλαφυρό τρόπο το πώς λύνονται.

Μέρος πρώτο, εδώ : http://kallitexniko-skaki.blogspot.gr/2016/11/1-6.html

Μέρος δεύτερο εδώ : http://kallitexniko-skaki.blogspot.gr/2016/11/2-6.html

Μέρος τρίτο εδώ : http://kallitexniko-skaki.blogspot.gr/2016/11/3-6.html

Μέρος τέταρτο εδώ : http://kallitexniko-skaki.blogspot.gr/2016/11/4-6.html

Μέρος πέμπτο εδώ : http://kallitexniko-skaki.blogspot.gr/2016/12/5-6.html

---

Μέρος 6ον

Φινάλε τουρλού-τουρλού

Είναι αλήθεια ότι στην συνεχή προσπάθειά τους να δημιουργήσουν προβλήματα υψηλής καλλιτεχνικής αξίας οι συνθέτες σπουδών προσθέτουν κομμάτια και πιόνια σε κατάλληλα τετράγωνα και πολλές φορές φτάνουν σε θέσεις που είναι πρακτικά αδύνατο να συναντήσεις σε μια νορμάλ παρτίδα. Αυτού του είδους οι σπουδές, παρά την αξία τους κι όσο όμορφες κι αν είναι, δεν ενδιαφέρουν το παρόν άρθρο. Εξακολουθούν εντούτοις να υπάρχουν πάμπολλες που, παρά την ποικιλία των κομματιών τους, έχουν πολλά να διδάξουν τους πρακτικούς παίκτες. Θα δούμε μερικές χαρακτηριστικές περιπτώσεις, ξεκινώντας με κάτι κλασικό:

L. Kubbel, Listok SK Petrogubkommuny, 1921

Draw

Η μοναδική ελπίδα του λευκού είναι ασφαλώς το πιόνι. Αυτή την θέση δεν θα την παρατάγαμε σε μια παρτίδα, ακόμα κι αν δεν ξέραμε ότι είναι νούλα, οπότε ας δούμε και πως μπορούμε στ’ αλήθεια να την σώσουμε:

1.Be5! Rb4+
2.Kd5! Rb5+
3.Kc6! (λάθος θα ήταν το 3.Kc4? Rxe5 4.d7 Re4+ 5.Kd3 Re1-+, γιατί δεν υπάρχει ο…Σααβέδρα!) 3…Rxe5  
4.d7

Είμαστε πύργο και κομμάτι κάτω, αλλά παλεύουμε ακόμα χάρις στο πιόνι.

4…Re6+
5.Kb7 Rd6
6.Kc8! Rc6+
7.Kb7 Rc7+
8.Ka8! Rxd7 pat!


Να άλλη μια θέση για να γνωρίζει κανείς. Γιατί αν δεν την γνωρίζεις αγαπητέ, ποιος ο λόγος να την επιδιώξεις; Έχεις εγκαταλείψει εδώ και μισή ώρα και έχεις πάει για σουβλάκια.

Πύργος και ίππος εναντίον πύργου δεν κερδίζουν, όπως ξέρουν όλοι από δω μέχρι την Κουάλα Λουμπούρ. Υπάρχουν όμως και κάποιες εξαιρεσούλες:

L. Topcheev, “64”, 1927

Win

1.Rh8+ Kd7
2.Rh7+ Kd6
3.Nf7+! (3.Rxa7?? pat) 3…Kc6
4.Ne5+ Kb6
5.Nc4+ Ka6

6.Rh6+! Kb7 (6…Kb5 7.Rb6+ Ka4 8.Kc3! Rb7! 9.Nb2+! +-)
7.Nd6+ Kb8
8.Rh8+ Kc7
9.Nb5+ +-





Μια άλλη κλασική θέση που οφείλουμε φίλοι μαζέτες να γνωρίζουμε, μπορεί να σώσει το τομάρι μας με έναν πύργο κάτω.


Ας δούμε μια από τις πολλές σπουδές που έχουν εισάγει την τελική θέση, παρότι ο συνθέτης, γενικά μιλώντας, είναι λίγο «άγαρμπος» για τα γούστα μου.

A. Herbstmann, FKS thematic contest, 1st prize

Draw

1.Re5+! Kf6
2.Kxd2 Kxe5 (2…Nf3+ 3.Ke3 Nxe5 4.Ke4 με ανάλογη θέση)
3.Kd3! Rh4
4.Kc4! (zz) =

Ετούτη είναι η θεσούλα της positional draw, όπου ο μαύρος δεν μπορεί να ξεκαρφώσει τον ίππο δίχως να τον χάσει.
Δεν θα άλλαζε τίποτα ακόμα κι αν ο πύργος πήγαινε από την άλλη πάντα:
3…Rd7
4.Bc3! =








Θα δούμε τώρα ένα, εικάζω, όχι και τόσο γνωστό τσούκτσβανγκ, που μπορεί ωστόσο να τύχει πολύ εύκολα σε καθημερινή παρτίδα.
Κι όταν λέω «τύχει», εννοώ «να το κάνουμε να τύχει», ή απλώς να «πετύχει».
Αν κι εμάς μας ενδιαφέρει πιο πολύ το τέλος της σπουδής, δεν μπορεί κανείς παρά να απολαύσει και την αριστουργηματική εισαγωγή της.

T. Gorgiev, 64, 4th Mention, 1929

Win

1.Rb3+ Rb6!
2.Rxb6+ Kc7
3.Bd8+! Kxd8
4.Rb8+ Ke7
5.Kg6! (zz) +-

Αχ, ο μαύρος ο μαύρος τι έπαθε.

«Φου», θα γίνει ο φου.












Μια άλλη κλασική περίπτωση που ενδέχεται να συναντήσουμε στην σκακιέρα είναι το να μας αφήσει ο αντίπαλος με ίππο + αξιωματικό.
Έχει πολλά τρικ το φινάλε όταν υπάρχουν και πιόνια και πρέπει να προσέχει κανείς τα πατ.
Ας δούμε όμως μια χαρακτηριστική μανούβρα. Ποτέ δεν ξέρεις (δύο φορές μου έτυχε ανάλογο φινάλε και την μία δεν το κέρδισα (ο ηλίθιος…) γελασμένος από τις ζούλες του αξιαγάπητου μετρ).

V. Gorelikov, 2nd prize, Ceskoslovensko, 1960

Win

1.Bb8!! h3 (1…Kg2 2.Ne7 h3 3.Bh2!! Kxh2 4.Kf2 Kh1 5.Nf5! Kh2 6.Ne3 Kh1 7.Nf1! h2 8.Ng3#)
2.Kf2 h2
3.Kg3 Kg1
4.Ba7+ Kh1
5.Nb6!

Εδώ είναι ο ζωμός!
Ο φου πήγε στην άκρη του κόσμου για να αφήσει τον ίππο πλησιάζοντας να κλείνει την διαγώνιο και να μην υπάρχει πατ!

5…Kg1
6.Nd5+ Kh1
7.Ne3! Kg1
8.Ng4+ Kh1
9.Bb8! +-





Σε αδειανή σκακιέρα η ντάμα γίνεται Γκοτζίλα και επικρατεί συνήθως ακόμα και εναντίον τριών ελαφρών κομματιών.
Υπάρχουν όμως και κάποιες θέσεις (που καλό είναι να τις μάθουν όσοι δεν τις ξέρουν ήδη), όπου δεν μπορεί να κερδίσει ούτε δύο ελαφρά.
Ας δούμε μια light κατασκευή για την πρώτη απ’ αυτές:

H. Rinck, ta07, 1948

Draw

1.Nf7! Qb1+
2.Kh8 Kg6
3.Ne5+! =

Αυτό εδώ είναι το setup.
Ο μαύρος βασιλιάς δεν μπορεί να περάσει το φράγμα που δημιούργησαν φου και ίππος, και μια βασίλισσα μόνη της δεν κάνει ματ σε άτομα με δείκτη ευφυΐας πάνω από 50.
Ο λευκός απλά θα κουνάει τον βασιλιά του πάνω- κάτω στην γωνία.









Κάτι παρεμφερές μπορεί να συμβεί και με δύο ίππους.

P. Rossi, tl10#333, 1981

Draw

1.Nf1! Qe4+
2.Kb2! (2.Ka1?) 2…Qxc4
3.Ng3+ Kh4 (3…Kg4/g6 4.Ne5+)
4.Nf5+ Kh3 (4…Kg4 5.Ne3+)
5.Ng5+ Kh2
6.Nf3+Kh1
7.N5h4!
Για να αποφύγει το πιρούνι ο βασιλιάς εγκλωβίστηκε στην γωνία. Οι 2 αλληλοϋποστηριζόμενοι ίπποι δεν τον αφήνουν να κουνήσει ρούπι. Εύκολη ισοπαλία; Ακόμα κι εδώ θέλει προσοχή! Αν ο λευκός βασιλιάς μπορεί να στριμωχτεί στην γωνία από την ντάμα τότε το φράγμα καταρρέει και ο μαύρος ρουά απελευθερώνεται. Γι’ αυτό ήταν κακό το 2.Ka1?. Η σπουδή κλείνει:
7…Qd3!
8.Kc1! =
Προσέξτε ότι οι άλλες κινήσεις του βασιλιά χάνουν! Πχ 8.Ka1? Qc2 zz 8.Ka2? Qb5! 9.Ka3 Qb7! 10.Ka4 Qb6! 11.Ka3 Qb5 κτλ.

Ας δούμε και μια τελευταία θέση με το ίδιο θέμα, αλλά λιγότερο γνωστή.

J. Lazar, Magyar Sakkelet,Mention, 1976

Draw

1.f7+! Kf8
2.Bf6! Qf2
3.Bd8 Qg3
4.Bf6 Qf2
5.Bd8 Kg7
6.Bf6+!!

6…Qxf6 (6…Kxf6?? 7.f8=Q+, +-)
7.f8=Q+! Kxf8 (7…Qxf8 8.Ne6+)
8.Nh7+ =












Ένα πραγματικά πολύ ενδιαφέρον φινάλε είναι αυτό με Π+Ι εναντίον προωθημένου πιονιού.
Πολλές φορές χρειάζεται τρομερή ακρίβεια για να κερδηθεί.
Θα δούμε ένα εντυπωσιακό παράδειγμα από το θέμα, με πολλά χρήσιμα μοτίβα στην εξέλιξη της σπουδής.

D. Gurgenidge, Sahmaty v SSSR, Sp. Prize, 1975

Win

Με μια πρώτη ματιά φαίνεται αδύνατο να προλαβαίνει ο λευκός να σταματήσει το πιόνι.
Ας προσπαθήσουμε όμως:
1.Nf6! c2
2.Ne4+ Kd3!
3.Nf2+! (λάθος ήταν το 3.Rd8+? Kxe4 4.Rd4+ Ke3 5.Rc4 Kd2=) 3…Kc3 (κι όχι 3…Κd2? 4.Rd8+ και 5.Nd3 +-)
4.Re3+! Kd2

Έχει γίνει κάποια πρόοδος αλλά ακόμα μοιάζει ανέφικτο να προλάβουμε τον δρομέα. Προσέξτε όμως τις μανούβρες πύργου - ίππου σε ελάχιστα… τετραγωνικά!
5.Rd3+! Ke2
6. Rc3 Kd2
7.Ne4+! Kd1
8.Rd3+ Ke1 (8...Ke2? 9.Rd2+, +-)

Για μια ακόμα φορά η θέση μοιάζει ατελέσφορη. Κι όμως…

9.Re3+! Kd1
10.Nc3+! Kd2
11.Kd4! c1=Q
12.Re2#











Το τελευταίο παράδειγμα βέβαια δεν σημαίνει καθόλου ότι ο ίππος και ο πύργος τα βγάζουν πάντα πέρα με τα πιονάκια.
Θα κλείσω λοιπόν με ένα σχετικό, πολύ διάσημο παράδειγμα, μια σπουδή που προέκυψε από μια παρτίδα.

Ortueta - Sanz, Madrid 1933

Όσοι έχουν διαβάσει τον Σιαπέρα θα θυμηθούν σίγουρα την θέση.
Ο συνδυασμός του μαύρου είναι μοναδικός (χμμμ … ίσως όχι και μοναδικός, όπως θα δούμε στην συνέχεια, αλλά σίγουρα εκπληκτικός).
1…Rxb2!!
2.Nxb2 c3
3.Rxb6 (3.Nd3 c4+! 4.Rxb6 cxd3 -+) 3…c4!!
Απίστευτο! Με πύργο και κομμάτι κάτω ο μαύρος παίζει μια ήρεμη κίνηση για να καλύψει το d3! Η επόμενη κίνηση του λευκού είναι πρακτικά φορσέ:
4.Rb4

4…a5!!
5.Nxc4 (5.Rxc4 cxb2-+) 5…c2!
6.Rb3 c1=Q+ -+












Εκ των υστέρων αποδείχτηκε ότι η θέση είχε ξαναπαιχτεί και άρχισε η σπέκουλα για το αν υπήρξε ποτέ η παρτίδα που είδαμε.
Το «δίδυμο» αδερφάκι ήταν από την Πολωνία και –παραδόξως- 2 χρόνια νεότερο!

Tylkowski - Wojciechowski, Poznan 1931

Η θέση είναι σχεδόν πανομοιότυπη και το ίδιο και ο συνδυασμός που ακολούθησε.
Αν κάποιος έκλεψε τον άλλο, και ποιος έκλεψε ποιον, δεν ξέρω να σας πω.
Ξέρω όμως μια σπουδή που προέκυψε από αυτήν την ιστορία και μάλιστα από έναν σπουδαίο «πρακτικό» παίκτη, ακριβώς για να αποδείξει ότι η ερωτική σχέση μεταξύ παρτίδων και σπουδών θα συνεχίσει όσο υπάρχουν στην γη σκακιέρες.






J. Timman, New In Chess, 1997

Win

1.f6! (με ιδέα 2.Rh8+) 1…gxf6 (1…Bg8 2.fxg7+ Ke7 3.Rh8 Rxb3 4.Rxg8 Kf6 5.Ne6 +-)
2.Rxf7+ Kg8 (2…Ke8? 3.Ba4+, +-)
3.Rxb7!! Nxb7 (3…fxg5 4.Rxa7 +-)
4.c6! Rxb3
5.c5! Rb5!
6.a4!! fxg5!

Να την η θέση μας! Και τώρα;
Αν παίξουμε μες στην καλή χαρά 7.axb5? ακολουθεί ψυχρολουσία: 7…Nxc5! 8.c7 Ne4+ 9.Kg4 Nd6! -+
Tότε;
7.Kh3!! (Η μόνη κίνηση! Ο λευκός πρέπει να αποφύγει τα σαχ του πύργου στην 4η. Πχ 7.Kg4? Rxc5 8.cxb7 Rc4+ και 9…Rb4 -+ ή 7.Kf3? g4+!) 7…g4+
8.Kh4! και το λευκό πιόνι θα προαχθεί.

Αριστούργημα!





Μ’αυτά και μ’αυτά φτάσαμε στο τέλος μιας, ελπίζω, πειστικής παρουσίασης του πόσο σημαντική για τον πρακτικό παίκτη θα ήταν η μελέτη των σπουδών (και γενικότερα του καλλιτεχνικού).

Θα αφήσω τον Λεωνίδα (τον Kubbel) να κάνει τον επίλογο:
«Η κατασκευή της σπουδής πρέπει να είναι φυσική, απλή, με άλλα λόγια η σπουδή πρέπει να βρίσκεται κοντά στο πρακτικό παιχνίδι, και οι θέσεις να παρουσιάζονται, όπως μια φωτογραφία παρουσιάζει ένα φυσικό τοπίο…»

Παναγιώτης Κονιδάρης
ΥΜ (Υποψήφιος Μαζέτας)
Μεγανήσι 2014

Μικρές σπουδές, 5 από 6, του Παναγιώτη Κονιδάρη

Δημοσιεύεται σε συνέχειες ένα σπουδαίο κείμενο του Παναγιώτη Κονιδάρη, συγγραφέα σκακιστή και φαρμακοποιού από το Μεγανήσι Λευκάδας, σχετικά με τις σπουδές.
Οι σπουδές είναι συνθέσεις (δηλαδή δεν έχουν οπωσδήποτε προκύψει σε κάποια παρτίδα, αλλά είναι έργο κάποιου συνθέτη), που έχουν στόχο να αναδείξουν κρυφές δυνατότητες στα φινάλε.
Εδώ ο συνθέτης και λύτης Κονιδάρης επιλέγει να παρουσιάσει μερικές αξιομνημόνευτες σπουδές, εξηγώντας με γλαφυρό τρόπο το πώς λύνονται.

Μέρος πρώτο, εδώ : http://kallitexniko-skaki.blogspot.gr/2016/11/1-6.html

Μέρος δεύτερο εδώ : http://kallitexniko-skaki.blogspot.gr/2016/11/2-6.html

Μέρος τρίτο εδώ : http://kallitexniko-skaki.blogspot.gr/2016/11/3-6.html

Μέρος τέταρτο εδώ : http://kallitexniko-skaki.blogspot.gr/2016/11/4-6.html

---

Μέρος 5ον

Φινάλε βασιλισσών και βαριών κομματιών

Και στην κατηγορία των σπουδών βαρέων βαρών υπάρχει θεωρητικό πεδίο και μάλιστα βαρύ.
Ας ξεκινήσουμε από κάτι απλό (που λέει ο λόγος).

D. Gurgenidge, bt35#53, 1999

Win

Ξέρουμε να το κερδίσουμε αυτό; Κάνατε πλάνο; Γιατί ο λευκός μπορεί να φάει το f2 μόνο όταν ο μαύρος βασιλιάς είναι στην δεύτερη. Δείτε την όμορφη και ακριβείας μανούβρα (και μην την ξεχάσετε):

1.Qc6+ Kd1 
2.Qf3+! Kc1 
3.Qc3+ Kd1 
4.Qd3! 

Ο στόχος είναι να έρθει η ντάμα στο f1!
Πχ αν τώρα 4…Kc1 5.Qc4+! Kb2 6.Qf1! Kc2 7.Qxf2 +-

4…Ke1 
5.Qe3+! Kf1 
6.Qxd2 Kg1 
7.Kf4! f1=Q+ 
8.Kg3 με ματ.







Αναρωτιέμαι πόσοι γνωρίζουν ότι το φινάλε που ακολουθεί είναι εύκολη νούλα: 

T. Gorgiev, o000, 1956

Draw 

1.Ka6! Qb4 
2.b7 Qd6+ 
3.Ka7 Qc5+ 
4.Ka6! Qc7 
5.b8=Q! Qxb8 pat








Η βασίλισσα, όπως ξέρετε, είναι θεριό ανήμερο όταν έχει χώρο.
Ας δούμε μια αρχαία σπουδή, απλή και χρήσιμη, που το αποδεικνύει.

L. Van Vliet, Deutsche Schachzeitung, 1888

Win 

Σε τέτοια φινάλε ο μαύρος ρουά πρέπει να κρατιέται μακριά, κάπου στο h1/h2, για να μην εμποδίζει την ντάμα του να καρφώνει το πιόνι και να δίνει σαχ. Γιατί αλλιώς κοιτάξτε τι συμβαίνει:
1.Qb4! (και η παρτιδούλα τελείωσε κιόλας! Γιατί;
Δοκιμάστε να βάλετε κάπου την ντάμα. 1…Qd5 2.Qa4+ Kb6 3.Qb3+! Qxb3 4.b8=Q+ +-, 1…Qf3 2.Qa4+ Kb6 3.Qb3+! +-, 1…Qg2 2.Qa3+! Kb5 3.Qb2+! +-) 1…Qh1 
2.Qa3+ Kb6 
3.Qb2+ Kc7 
4.Qh2+! Qxh2 
5.b8=Q+ Kd7 
6.Qxh2 

Πανίσχυρη δύναμη κρούσης αποτελούν και οι δύο πύργοι. Προσέξτε το παράδειγμα που ακολουθεί, γιατί εμφανίζεται συχνά σε παρτίδες. Ακόμα κι αν προσθέσετε κάποια ουδέτερα πιόνια οι μανούβρες των πύργων είναι πολύτιμη γνώση.

H. Rinck, La strategie, 1st-2nd prize, 1916

Win 

Αυτό που κυρίως πρέπει να προσέξει ο λευκός είναι να μην βγει στο κουρμπέτι η ντάμα, γιατί μετά δεν την κρατάνε δέκα (πύργοι).
1.Rh7+! (1.Rf7? Qd6!; 1.Re7? Qg8!; 1.Ra7? Qe8+!; 1.Rd7? Qg8!) 1…Kg8
2.Rhe7! Kh8 (αν 2…Qd8 3.Rg7+ Kf8 4.Rbf7+ Ke8 5.Rg8+, +-)
3.Rbc7! Kg8 (ή 3…Qg8 4.Kf1! Qf8+ 5.Rf7 Qg8 6.Ra7! Qe8 7.Rh7+, +-)
4.Ra7! Kh8 
5.Rf7! Qe8+ 
6.Kf2

6…Kg8 (6…Qg8 7.Kf1! +-)
7.Rg7+ Kf8 
8.Rh7! Kg8 
9.Rag7+ Kf8 
10.Rh8+, +- 










Ας δούμε κι ένα ακόμα παράδειγμα της καλής συνεργασίας δύο πύργων:

M. Platov, Sahmaty, HM, 1927

Win 

1.Ra4+! Kg5
2.Rc5+ Kf6
3.Ra6+ Ke7
4.Rc7+ Kd8
5.Rh7!

5…Qg2 (5…Qxh7 6.Ra8+ Kc7 7.Ra7+, +-)
6.Ra8+! Qxa8 
7.Rh8+, +-












Το φινάλε ντάμα εναντίον πύργου φυσικά κερδίζει (εκτός μιας -γνωστής θεωρώ- περίπτωσης). Πιο πολύπλοκα όμως είναι τα πράγματα όταν η αδύνατη πλευρά έχει και ένα πιόνι. Τότε πρέπει να προσπαθήσει να απαγορεύσει την πρόσβαση του αντίπαλου βασιλιά στο πιόνι, πράγμα καθόλου εύκολο. Υπάρχουν πολύ ενδιαφέρουσες σπουδές για το θέμα, με δαιδαλώδη θεωρητική ανάλυση. Προτίμησα κάτι πιο ανάλαφρο, αλλά εξίσου διδακτικό.

L. Kubbel, ts 20, 1981 (μετά θάνατον!)

Draw 

1.Rc8! Qf4+ 
2.Kb1! Qf5+ 
3.Rc2 Kb5 
4.b3! Kb4 
5.Kb2 Qe5+ 
6.Ka2 Qa5+ 
7.Kb2 Qa3+ 
8.Kb1 Kxb3 (8…Qxb3 9.Rb2 = )
9.Rc3+! Kxc3 =




Τέλος στην περίπτωση των δύο ζευγαριών πύργων το πράγμα εξαρτάται από το ποιος έχει την πρωτοβουλία, ενίοτε και από το ποιος έχει την κίνηση. Ο πιο ενεργητικός έχει πλεονέκτημα. Να μια χρήσιμη τεχνική:

H. Rinck, 1st prize, tt06, 1921

Win 

1.Re7+! Kd8 
2.Rd1+ Kc8 
3.Rc1+! Kd8 
4.Rd7+ Ke8 
5.Rb7! Ra8 
6.Ra7! Rb8 
7.Rb1! Rc8 
8.Re7+ Kd8 / Kf8 
9.Rd1# / Rf1# 




Κι ένα πρόσφατο παράδειγμα του πως λειτουργούν οι ερπύστριες των πύργων:

V. Kondratev, 1st HM, Uralski Problemist, 2008

Win 

1.Rc6+! (1.Rxb3? Ra4+ 2.Kb7 a2) 1…Kg5
2.Rc5+ Kg6 (2…Kg4? 3.Rxb3)
3.Rxb3 Ra4+ 
4.Kb8! a2 
5.Rb6+ Kf7 
6.Rc7+ Ke8 
7.Rbb7! (απειλεί ματ στο c8) 7…Ra8+! 
8.Kxa8 a1=Q+ 

9.Ra7! (κι όχι 9.Kb8 Qe5! = ) 9…Qh1+
10.Kb8 Qh2 (ή 10…Qb1+ 11.Rab7 και δεν υπάρχει τώρα το κάρφωμα)
11.Ra8! Kd8 
12.Kb7#










Το τελευταίο πρόβλημα της προτελευταίας ενότητας είναι διδακτικό σε όλες τις φάσεις του. Παρακολουθήστε τις με προσοχή.

Y. Bazlov, 1st prize, wu15 tu18, 2003

Win 

Η θέση δεν απέχει σχεδόν καθόλου από αυτό που θα μπορούσε να είναι το τέλος μιας παρτίδας μας.
Ξέρουμε όμως να την χειριστούμε;
1.Rd8+! Kb7 
2.Rh7+! Kb6 
3.Rb8+ Ka5 
4.Rh1! Re4+ 
5.Kd3! Rf4 (όχι βέβαια 5…Ra4? 6.Rh5+ με ματ)
6.Ra1+ Ra4 
7.Rxa4+! Kxa4

Και λοιπόν; Αυτή η θέση κερδίζει για τα λευκά;
«Κι όμως κερδίζει!», που θα ’λεγε κι ο Γαλιλαίος ή έστω ο Ζουγανέλης. Ο μαύρος θα ευχόταν να μην έχει το c6! 

8.Rb1! Ka5 (ο πύργος δεν μπορεί να κινηθεί γιατί θα σουβλιστεί ωσάν αμνοερίφιο, ενώ και το 8…c5 9.Kc4 θα έχει το ίδιο βάρβαρο αποτέλεσμα)
9.Kc4! Ra7 (9…Rb6 10.Ra1#)
10.Kc5! Ka6 
11.Kxc6 +-

Εύγε παιδί μου!

Μικρές σπουδές, 4 από 6, του Παναγιώτη Κονιδάρη

Δημοσιεύεται σε συνέχειες ένα σπουδαίο κείμενο του Παναγιώτη Κονιδάρη, συγγραφέα σκακιστή και φαρμακοποιού από το Μεγανήσι Λευκάδας, σχετικά με τις σπουδές.
Οι σπουδές είναι συνθέσεις (δηλαδή δεν έχουν οπωσδήποτε προκύψει σε κάποια παρτίδα, αλλά είναι έργο κάποιου συνθέτη), που έχουν στόχο να αναδείξουν κρυφές δυνατότητες στα φινάλε.
Εδώ ο συνθέτης και λύτης Κονιδάρης επιλέγει να παρουσιάσει μερικές αξιομνημόνευτες σπουδές, εξηγώντας με γλαφυρό τρόπο το πώς λύνονται.

Μέρος πρώτο, εδώ : http://kallitexniko-skaki.blogspot.gr/2016/11/1-6.html

Μέρος δεύτερο εδώ : http://kallitexniko-skaki.blogspot.gr/2016/11/2-6.html

Μέρος τρίτο εδώ : http://kallitexniko-skaki.blogspot.gr/2016/11/3-6.html

---

Μέρος 4ον

Φινάλε πύργου εναντίον ελαφρού κομματιού

Ενδιαφέρον φινάλε εδώ έχουμε κυρίως όταν η πλευρά με το ελαφρύ έχει και πιόνι.
Ας ξεκινήσουμε με κάτι κλασικό.

A. Troitzky, tb19# 320, 1911

Win

1.e7 Rh6+ 
2.Kf5! (θυμόμαστε τον Σααβέδρα, φαντάζομαι) 2…Rh5+
3.Kf4 Rh4+ 
4.Kf3 Rh3+ 
5.Kf2 Rh2+ 
6.Ke1! Rh1+ 
7.Kd2! Rh2+ 
8.Kd3 Rh3+ 
9.Kd4 Rh4+ 
10. Kd5 Rh5+ 
11.Kd6 Rh6+ 

12.Nf6! (Ο λευκός κατέβηκε την σκάλα του Σααβέδρα, την ανέβηκε από την άλλη μεριά, και τώρα θυσιάζει τον ίππο για να την ξανακατεβεί! Θαυμάσιο, έτσι;
Και φυσικά με πρακτικό ενδιαφέρον) 12…Rxf6+ 
13.Kd5! Rf5+ 
14.Kd4 Rf4+ 
15.Kd3 Rf3+ 
16.Ke2 +-






Άλλη μια χρήσιμη μανούβρα στο πύργος/ίππος:

M. Platov-V. Platov, td20#1057, 1907

Win

1.b7 Rd5+ 
2.Kb6 Rd8 
3.Nd6+! Ke3 (3...Rxd6+ 4.Kc7 +-)
4.Nc8 Rd1

5.Nd6!! (τώρα ο πύργος δεν έχει πρόσβαση στο d8!) 5…Rb1+ 
6.Nb5 +-












Καλά είναι βέβαια να κερδίζεις με διαφορά κάτω, αλλά μερικές φορές θέλει προσοχή στις παγίδες του πύργου:

D. Gurgenidge, Mhedruli, 3rd prize, 1975

Win

1.Ne2! (Λάθος ήταν το 1.Kc4? Rd2 2.Kc3 Rd5! 3.c8=Q Rc5+! 4.Qxc5 πατ!) 1…Ka5! 
2.Kc4! (Κι εδώ ήταν λάθος 2.c8=Q? λόγω 2…Rc3+! 3.Nc3 –το δεύτερο πατ!) 2…Rd6! 
3.Nd4! (3.c8=Q? Rc6+ 4.Qxc6 –το τρίτο πατ!) 3…Rc6+!
4.Nxc6+ Kb6! (και αποφεύγοντας την παγίδα του 4ου πατ …)
5.c8=R! +-





Με αξιωματικό τα πράγματα είναι εξίσου ενδιαφέροντα, αν όχι περισσότερο, και μπορεί να λάβουν χώρα επικές μάχες.

H. Mattison, Rigaer Rundschau, 1914

Win

Το βασικό μέλημα του αξιωματικού σε αυτές τις περιπτώσεις είναι να κλείνει τις γραμμές -με τον έναν ή τον άλλο τρόπο- στον πύργο, ώστε να προωθηθεί το πιόνι. Στην προσπάθειά του αυτή κάνει…όργια!
1.Be3+ (κλείνει την «ε») 1…Kb7 
2.e7 Rxa3 (πηγαίνει προς a8, ή απειλεί να φάει xe3)
3.Ba7!! (κλείνει την «α») 3…Ra1
(3…Kxa7 4.Kf4! Ra4+ 5.Kf5 Ra5+ 6.Kf6 Ra6+ 7.Kf7 +-)
4.Kf4! (για να παίζει Be3 και να κλείνει ξανά την στήλη) 4…Rf1+ 
5.Bf2! Rxf2+ 
6.Ke3! (Saavedra) 6…Rf1 
7.Ke2 +-

D. Matsonashvili - R. Tavariani, Gantiadi- 5th prize, 1974

Win

1.Bc4!! (Τι να κάνει τώρα ο μαύρος;
Αν κόψει, απλά 2.b7 με την αγαπημένη μας θέση.
Αν πάλι 1…Rh1 2.b7 Rh8 3.Be6+ Kg5 4.Bc8 +-
Δεν σώζει όμως ούτε το 1…Ra1+ 2.Ba2! Rf1 3.b7 Rf8 4.Be6+ Kh4 5.Bc8 Rf3+ 6.Kb2! Rf2+ 7.Kc3 Rf3+ 8.Kc4 Rf4+ 9.Kc5 και τέρμα τα σαχ. Οπότε … ) 1…Rc3+! 
2.Kb4 Re3 
3.b7 Re8 
4.Be6+! Kg5 (δεν αλλάζουν και πολλά με το 4…Kf3)
5.Bc8 Re1

6.Be6!! (προσέξτε ότι είναι αντίστοιχη με την μανούβρα του ίππου που είδαμε νωρίτερα) 6…Re4+
7.Kc3 Re3+
8. Kd4 +- (Ο γενναίος αξιωματικός κρατάει και το b3!).











Ακόμα κι αν καταφέρει να ανέβει τελικά στην σοφίτα (8η) ο πύργος, μπορεί να υποφέρει από έλλειψη χώρου.

E. Pogosjants, ts23, 1978

Win

1.f7 Rh1+ (1…Rd8 2.Be8 +-)
2.Kg6 Rh8 
3.Kg7 Rc8! 
4.Bd7!! Rb8
5.Be8 Rb7 
6.Bc6+, +-







Μην φανταστείτε ότι είναι πολύ καλύτερα τα πράγματα αν ο κακός βασιλιάς ελέγχει το τετράγωνο προαγωγής, σε περίπτωση που κάνει το ίδιο και ο φου:

M. Matous, Italia, 1st prize, 1985

Win

1.d6! (λάθος είναι το βιαστικό 1.c7? Rc3 2.Kb6 Ke5 3.Bf7 Kd6=) 1…Ke6
2.d7 Ke7 (2...Rd3 3.Bg4+ Ke7 4.c7 +-
ή και 2…Rg8 3.Be8 Ke7 4.c7 +-)
3.Kb6 Kd8 
4.c7+! Kxd7 
5.Be8+! Kc8 
6.Bf7! (το θηρίο τώρα κρατάει τα πάντα και απειλεί και ματ στο e6!) 6…Re3

7.Bc4!! (νέα απειλή, από το a6 αυτή τη φορά, ενώ συγχρόνως κρατάει τα σαχ από τα b3/e6!
Προσέξτε ότι δεν ήταν εξίσου καλό το 7.Bd5? Re8! 8.Bb7+ Kd7 9.Bc6+ Kc8! 10.Bxe8 pat!) 7…Re8 
8.Kc6!  με ματ.










Ενίοτε βέβαια ο κακός πύργος έχει κι αυτός τα τρικ του, αλλά μασάει η κατσίκα ταραμά;
Ε λοιπόν, ούτε ο αξιωματικός!

B. Sidorov, tr11, 1st comm., 1979

Win

Προφανώς δεν μπορούμε να προάγουμε αμέσως λόγω του σαχ από το h2. Από την άλλη απειλεί να σκαρφαλώσει στο a8…

1.Ba5+!! Kf1! (1…Rxa5 2.h8=Q)
2.Kg3! Rg2+ (2…Ra3+ 3.Kh2! πάει προς h1 +-)
3.Kh3 Kg1! 
4.Bc7! Kh1!
(πονηρός! 5.h8=Q? Rh2+ 6.Bxh2 pat, αλλά…)
5.Kh4! Rg8! 
6.hxg8=B/N! +- Όχι βέβαια ντάμα ή πύργο, λόγω του νέου πατ.

Το πρόγραμμά μας συνεχίζεται με ένα ζεϊμπέκικο από τον φου-μαντσού:

L. Prokes, to01, 1948

Win

Αν τρέξατε να παίξετε 1.c8=Q? τζάμπα σκοτώνομαι ο μαζέτας. Μετά από 1…Rb8! 2.Qxb8 =
Ούτε βέβαια το 1.Bd3? Rh4 προς h8 είναι σόι. Και τότε;

1. Ba2!! Rh4 (1…Kxa2 2.c8=Q, δεν υπάρχει πια πατ)
2. Bg8! Rb4 
3. Bd5!! (άλα! Μερακλώθηκα!) 3…Rb5 (Αν 3...Rb8+ cxb8=B/N! +-)
4. Bc6! Rh5 
5. Kd8 Rh8+ 
6. Be8 +-


Ακόμα όμως κι όταν βρίσκεται στην άμυνα ο φου παραμένει παιχνιδιάρης.

I. Gazoni, Ceskoslovensky Sah, 1934

Draw

1.Kg3 Kc2
Το σχέδιο του μαύρου είναι να κινεί τον βασιλιά σε άσπρα τετράγωνα, ώστε να μην υπάρχει σαχ και να βρει την ευκαιρία να απειλήσει με μια κίνηση του πύργου τον φου, ώστε να μην χάνει ξερά το πιόνι. Ο φου όμως αρχίζει το κρυφτούλι, πίσω από την πλάτη του ξένου ρουά.
2.Bc5! Kb3 (2…Kd3 3.Bd6! Kc4 4.Kg2 = )
3.Bb6! Ka4 
4.Ba7! Kb5
5.Bb8! Kc6 
6.Kg2 Rb1 
7.Bxh2= 

Ο Κασπαριάν αναρωτιέται γιατί μια τέτοια σπουδή με θεωρητικό ενδιαφέρον δεν υπάρχει σε κανένα βιβλίο για φινάλε. Έλα ντε. Πολλές θέσεις ακόμα μπορεί να διαλέξει κανείς σε αυτό το κεφάλαιο, αλλά ας θυμόμαστε αυτές και θα είμαστε ευχαριστημένοι. Για τους μελλοντικούς αντιπάλους μας δεν μπορώ να πω το ίδιο.

Φινάλε ελαφρού εναντίον ελαφρού κομματιού

Το κύριο χαρακτηριστικό τέτοιων φινάλε (εκτός του ότι είναι σπαστικά) είναι η κυριαρχία, (domination στα ελληνικά). Δεν αποτελούν εξαίρεση όμως και τα τακτικά στοιχεία. Ιδιαίτερα τα φινάλε του καστανά (με φου/φου) έχουν κάμποσα τρικ:

M. Liburkin, “64”, 1939

Win

Η θεσούλα μοιάζει θνησιγενής. Ένα ιατρικό θαύμα ίσως;

1.h6 (απειλεί 2.Bb2) 1…Bc3
2.Bf8 b4 (αν 2…Bd2 3.h7 Bc3 4.Bb4! +-)
3.Bg7 Kf1!



Πώς μπορεί κανείς να κάνει πρόοδο εδώ;
Η θέση είναι «παγωμένη».
Κι όμως:

4.Kh2 Kf2
5.Kh3 Kf3
6.Kh4 Kf4
7.Bxc3! bxc3
8.h7 c2
9.h8=Q c1=Q
10.Qh6+!  Το «τρικ»! Να προσελκυστεί ο ρουά στο f4.

Ο αξιωματικός που αμύνεται τα καταφέρνει να σταματάει το πιόνι όταν έχει χώρο να αλλάζει διαγωνίους γρήγορα. Αλλιώς…




Ας δούμε μια σχετική σπουδή που συμπυκνώνει πολλά τακτικά και στρατηγικά στοιχεία που πρέπει να γνωρίζουμε.

L. Silaev, 4th HM, Golden Fleece Ty, 1986

Win

1.Ba5! Ba3 (ο φου δεν παίρνεται, αφού ο βασιλιάς μας ελέγχει το c3)
2.g6 Bf8
3.Bb4! Bh6
4.Bd2 Bg7
5.Bc3 Bh6
6.Kd3 Kg3
7.Ke4 Kg4
8.Bf6! Bg7!
9.Ke5 (όχι βέβαια 9.Bxg7?? Kg5 = ) 9…Kh5
10.Kf5 Kh6

Αυτή είναι η κρίσιμη θέση.
Θέλουμε να την επαναφέρουμε, αλλά με την κίνηση στον μαύρο (mutual zz).
Λάθος είναι 11.Be7? Bb2! =
11.Bg5+! Kh5
12.Be7! Kh6
13.Bf6!  (και ιδού η θέση του τελευταίου διαγράμματος, αλλά ο μαύρος δεν έχει πια κινήσεις αναμονής) 13…Bf8
14.Bc3 Bg7
15.Bd2+ Kh5
16.Bg5! +-
(16…Bc3 17.Bf6 ή
16…Bf8 17.Kf6 Be7+ 18.Kf7!)


Και στις περιπτώσεις που αμύνεται ο αξιωματικός συνεχίζει να είναι kinky.

H. Weenink, Tijdschrift KNSB, 1918

Draw

1.Bc3+ Kd1
2.Kb1! (όχι 2.Bxa5? Kc2 -+
ή 2.Kb2? a4 3.Ka3 Kc2 -+) 2…a4
3.Bf6! Ba5
4.Bc3! a3 (4…Bxc3 pat)
5.Bxa5 a2+
6.Ka1! (όχι 6.Kb2? a1=Q+! 7.Kxa1 Kc2 8.Bc3 Kxc3 9.Kb1 b2-+) 6…Kc2
7.Bc3! Kxc3 pat!




Έχει κι άλλα τέτοια, εδώ σε μια κατασκευή απλή και καθημερινή:

V. Bron, 4th HM, ws05, 1972

Draw

1.Bc7+ Ke4
2.Bxg3 Kf3
3.Bf2! d3!
4.Kf1! d2 (4…Bxf2=)
5.Be1!! d1Q =








Ο Αξιωματικός υπερτερεί του ίππου λόγω βεληνεκούς και ταχείας μεταφοράς (κούριερ, που λέμε), ιδίως όταν έχει πιόνια και στις δύο πτέρυγες. Κι ο ίππος όμως έχει τις μέρες του:

M. Dimentberg, Sahmaty v SSSR, HM, 1949

Win

1.Kd7! (με ιδέα 2.Kc7, να ελέγχει το c6) 1…Kd5
2.Kc7 Bc6
3.Ne4! zz

Μια ακόμα χρήσιμη θέση για να θυμάται κανείς. Και μην μου αγχώνεστε. Εδώ θυμάστε καμιά 10αριά ανοίγματα με 15 βαριάντες έκαστο, από 20 κινήσεις η κάθε μία. Σε αυτές τις απλές θεσούλες που σας προτείνω θα κολλήσετε;
3…Be8
4.Nf6+ +- (3…Ba4/b5 4.Nc3+, +-)



Ας δούμε άλλη μια περίπτωση domination του ίππου επί του φου:

O. Pervakov, sp.HM, wm09 tm81, 1986

Win

Ο λευκός ελέγχει το c3 οπότε ο αξιωματικός πρέπει να βρει άλλη πόρτα για την διαγώνιο α1-θ8. Αμ δε!

1.Nf5! Ba5
2.Nd6+! Kd7
3.h6! Bb6
4.Kd3! (προσέξτε πόσο μεθοδικά κλείνει ο λευκός τις «τρύπες» εισόδου) 4...Bd8
5.Ne4 Bc7
6.Nf6+Ke6
7.h7!


Και μια εκπληκτική σπουδή κυριαρχίας ίππου επί του φου, από τον ιδανικότερο χειριστή ίππων (όπως λέμε χειριστής γερανού).

A. Troitzky, td20#1465, 1914

Win

Δείτε το (όπως και όλα τα προβλήματα έως τώρα) σα να είναι παρτίδα. Πώς μπορεί κανείς να κερδίσει εδώ; Μπορεί σε τόσο ανοιχτή σκακιέρα να κυριαρχήσει ο ίππος-«κογιότ» του αξιωματικού-«μπιπ-μπιπ»;

1.b6! Kd6
2.Ne7!! 
Απίστευτο! Μέσα σε 2 κινήσεις γύρισε ο κόσμος ανάποδα! Και για όσους δεν έχουν ακόμα πειστεί ας δοκιμάσουν να παίξουν κάτι. 1…Kxe7 2.b7+-, 1…Bh7 2.e3! +-, 1…Bf7(e6) 2.b7! Kc7 3.Nc6! Kxb7 4.Nd8+! +-,
1…Bc4(b3) 2.b7! Kc7 3.Nc6 Kxb7 4.Na5+! +- Ο ίππος διαφεντεύει όλη σχεδόν την διαγώνιο- άμεσα ή έμμεσα!

2…Ba2
3.Κd2! (3.Kd1? Bb3+ 4.Kd2 Ba4!=) 3…e3+
4.Kc1!! +-, αφού ο αξιωματικός δεν έχει πια ούτε το b1 στην διάθεσή του, ούτε στον ήλιο μοίρα.
Respect!
Κι επίσης σπουδαίο μάθημα για την δύναμη που κρύβει ο ίππος σε τέτοια φινάλε.








Την επιδίωξη του domination έχει και ο αξιωματικός όταν είναι με τους καλούς (εμείς είμαστε αυτοί). Και γιατί να μην την έχει δηλαδή; Στο πηγάδι κατούρησε;

G. Zachodjakin, 1st prize, t001#543, 1931

Win

Ο μαύρος ρουά δεν μπορεί να πλησιάσει το πιόνι και ο ίππος είναι άσχημα τοποθετημένος. Οπότε πάμε να τον στριμώξουμε:
1.Kc5! Nc7
2.Kd6 Ne8+ (2…Na8? 3.Kc6 +-)
3.Ke7! Ng7 (3…Nc74.Kf7+-)
4.Bg6! (domination!) 4…Kg8
5.Bf7+ Kh7
6.Kf6 Kh8
Ωραία μέχρι εδώ. Ο μαύρος όμως έχει σκοπό να κουνιέται μεταξύ h7-h8 μέχρι να μας πάρει ο ύπνος.
Πώς θα κάνουμε πρόοδο;

7.Ke5!! (Εεεεπ! Τι γίνεται εδώ;! Εντάξει, μετά από 7.Kg6? Ne6! 8.Bxe6 =, αλλά πού πάει ετούτος;) 7…Κh7
8.Ke4! (τι κάνει ο ζουρλός;) 8…Kh8
9.Kf4 Kh7
10.Kg4! (Ααααα! Μά’στα. Ντομινέισο, και μάλιστα από πίσω. Πολύ sexy) 10…Κh8
11.g6! +-








Το φινάλε γαϊδούρι vs μουλαριού είναι και το πιο σπαστικό απ’ όλα. Κάποτε μας λέγανε ότι ισχύουν περίπου οι κανόνες των φινάλε των πιονιών. Εντούτοις κάτι τέτοιο δεν μπορεί να έχει ιδιαίτερη αξία εφόσον τα γαϊδούρια κλωτσάνε περίεργα.

Θα δούμε μόνο μια σπουδή που συγκεντρώνει κάμποσα στοιχεία από τα τρικ τόσο της επίθεσης, όσο και της άμυνας.

A. Maksimovskikh, ts23#02, 1979

Draw

1.Kh3 Ka5! (Δεν κάνει 1…Kb6 2.Kxh4 Kc5 3.Kg4 Kd4 4.Na3! c3 5.Nb5+ = )
2.Kxh4 Ka4!
3.Kg4 Kb4!

Τι παίζεις τώρα πουλί μου;

4.Kf5!! (Αν 4.Kf4? Nd2! 5.Nxd2 c3! 6.Nf3 c2 7.Ne1 c1=Q+, -+ κι αν 4.Kf3? Nd2+! 5.Nxd2 c3! 6.Ne4 c2 7.Nf2 Kc4!, -+ Τώρα όμως …) 4…Nd2!
5.Nxd2 c3
6.Nf3! c2
7.Ne1! c1=Q
8.Nd3+ =








Με περισσότερα ελαφρά κομμάτια στην σκακιέρα οι σπουδές αρχίζουν να μην μοιάζουν πια και τόσο πρακτικά φινάλε, ωστόσο υπάρχουν κάποιες που εξακολουθούν να έχουν θεωρητικό ενδιαφέρον.

Να μια κλασική:

E. Pogosjants, tz18, 1977

Draw

Ο λευκός για να κάνει νούλα πρέπει να εξαφανίσει το μαύρο πιόνι, δίχως να χάσει τον ίππο, αλλιώς…

1.Ng2! h3
2.Nf4+ Kf5
3.Nxh3 Be1!
4.Ng1 Ng3+
5.Kh4! Ne2+
6.Kh3 Nxg1+
7.Kg2 Ne2
8.Kf1=


Και, για να κλείσει η ενότητα, μια σπουδή ακόμα που μου ανασύρει πολλές μνήμες από τον συνθέτη της. Εκείνον δηλαδή τον άνθρωπο, που με μύησε στο καλλιτεχνικό (και που τώρα φτιάχνει προβλήματα στον παράδεισο).

Kyriakos Frangoulis, ts31#3549,1981

Draw

1.Kg6! (1.Bxb3? Be2! και ο μαύρος έχει μια θεωρητική νικηφόρα θέση) 1…h5
2.Bd1+ Kh4
3.Kh6! (3.Bxh5? Be8+ -+) 3…Be8
(εναλλακτικά 3…Nd4 4.Bxh5 Nf5+ 5.Kg6 Bd3 6.Be2! = )
4.Bxb3 Kg3

O μαύρος απειλεί να σπρώξει το πιόνι με νίκη.

Τι μπορεί να κάνει κανείς;

5.Ba4!! Bf7
6.Bb3! Be8
7.Ba4 =