Κίρκη (1)

Μια εκπληκτικά ενδιαφέρουσα συνθήκη του Μυθικού σκακιού (Fairy chess) είναι η Κίρκη (Circe Chess). Υπάρχουν πολλές παραλλαγές της συνθήκης αυτής. Παρακάτω αναφέρουμε μερικές παραλλαγές, δέκα είδη Κίρκης και ένα Αντι-Κίρκης, και παρουσιάζουμε ένα παράδειγμα με την πρώτη παραλλαγή, την κανονική Κίρκη.

1. Κανονική Κίρκη (Circe) : Όποιο κομμάτι παίρνεται αναγεννάται αμέσως στο αρχικό- στην- παρτίδα- τετράγωνο. (Λέμε αρχικό- στην- παρτίδα- τετράγωνο αυτό που ισχύει στην κλασσική τοποθέτηση κομματιών στο ξεκίνημα μιας κανονικής παρτίδας. Για παράδειγμα, ο λευκοτετράγωνος λευκός Αξιωματικός έχει το f1 αρχικό- στην- παρτίδα- τετράγωνο).
Αν το αρχικό- στην- παρτίδα- τετράγωνο είναι κατειλημμένο, τότε το κομμάτι που παίρνεται βγαίνει από το παιγνίδι.
Αν το κομμάτι που παίρνεται είναι από αυτά που πηγαίνουν σε διαφόρων χρωμάτων τετράγωνα (π.χ. R, S), τότε αναγεννάται σε αρχικό- στην- παρτίδα- τετράγωνο ίδιου χρώματος με το τετράγωνο παρσίματος. (Για παράδειγμα ένας λευκός Πύργος, αν παρθεί στο λευκό c8 θα αναγεννηθεί στο λευκό h1, ενώ αν παρθεί στο μαύρο d8 θα αναγεννηθεί στο μαύρο a1).
Αν παρθεί ένα πιόνι, αναγεννάται στο αρχικό τετράγωνο της στήλης που έγινε το πάρσιμο. (Το αρχικό τετράγωνο λευκού πιονιού βρίσκεται στην γραμμή-2, ενώ το αρχικό τετράγωνο μαύρου πιονιού βρίσκεται στην γραμμή-7).
Ο Βασιλιάς εξαιρείται από την συνθήκη της Κίρκης.
Το ροκέ επιτρέπεται με αναγεννημένο Πύργο.
Τα μυθικά κομμάτια (θεωρούμε ότι προέρχονται από προαγωγή, οπότε) αναγεννώνται στο τετράγωνο προαγωγής της στήλης του παρσίματος. (Γνωρίζουμε ότι η προαγωγή γίνεται στην γραμμή-8 για λευκά κομμάτια και στην γραμμή-1 για μαύρα κομμάτια).

2. Κίρκη Παρέν (Circe Parrain) : Το τετράγωνο αναγέννησης του κομματιού Α που πάρθηκε καθορίζεται με την κίνηση του επόμενου ομοιόχρωμου κομματιού Β. Η γραμμή από το τετράγωνο παρσίματος μέχρι το τετράγωνο αναγέννησης είναι παράλληλη, ισομήκης και έχει την ίδια διεύθυνση με την κίνηση του κομματιού Β. Πρακτικά, το κομμάτι Β με την κίνησή του ονοματίζει το τετράγωνο αναγέννησης του Α (γίνεται ο νονός, γαλλικά parrain).
Τα πιόνια μπορούν να αναγεννηθούν στην γραμμή-1 και στην γραμμή-8. Αν είναι γραμμή προαγωγής γι’ αυτά, προάγονται ακαριαία σε όποιο κομμάτι επιθυμεί ο κάτοχος του πιονιού. Αν δεν είναι γραμμή προαγωγής, μπορούν να κάνουν (σε επόμενη κίνηση) ένα βήμα στην στήλη.

3. Κίρκη που συμπεριλαμβάνει Βασιλιάδες (Circe Rex Inclusiv) : Είναι όπως η κανονική Κίρκη, αλλά οι Βασιλιάδες υπόκεινται στην συνθήκη της Κίρκης, δηλαδή μπορεί να παρθούν και να αναγεννηθούν στο αρχικό τους τετράγωνο. (Εκτός αν είναι κατειλημμένο, οπότε τελειώνει το παιγνίδι).

4. Κίρκη διαγράμματος (Diagram Circe) : Όπως η Κανονική Κίρκη, μόνο που το κομμάτι που πάρθηκε αναγεννάται αμέσως στο αρχικό- στο- διάγραμμα- τετράγωνο. (Λέμε αρχικό- στο- διάγραμμα- τετράγωνο αυτό στο οποίο βρισκόταν το κομμάτι στην αρχική θέση του προβλήματος).

5. Αντιμεταθετική Κίρκη (αγγλικά Interchange Circe, γερμανικά Platzwechsel Circe) : Τα παρσίματα γίνονται όπως στην Κανονική Κίρκη, αλλά το κομμάτι που πάρθηκε αναγεννάται στο τετράγωνο αναχώρησης του κομματιού που έκανε το πάρσιμο.

6. Καμικάζι Κίρκη (Kamikaze Circe) : Όπως η Κανονική Κίρκη, αλλά αναγεννάται και το κομμάτι που έκανε το πάρσιμο.

7. Κατοπτρική Κίρκη (Mirror Circe) : Τα παρσίματα γίνονται όπως στην Κανονική Κίρκη, αλλά το κομμάτι που πάρθηκε αναγεννάται σαν να ήταν του αντίθετου χρώματος.

8. Ανακλαστική Κίρκη (Reflecting Circe) : Το τετράγωνο αναγέννησης είναι το συμμετρικό, ως προς άξονα την γραμμή μεταξύ στηλών d και f, εκείνου που θα ίσχυε στην κανονική Κίρκη.

9. Συμμετρική Κίρκη (Symmetrical Circe) : Το τετράγωνο αναγέννησης είναι το συμμετρικό, ως προς το κέντρο της σκακιέρας, του τετραγώνου παρσίματος. (Πάρσιμο στο g6, αναγέννηση στο b3).

10. Ηφαιστειακή Κίρκη (Volcanic Circe) : Το κομμάτι που πάρθηκε δεν βγαίνει από το παιγνίδι αν το τετράγωνο αναγέννησης είναι κατειλημμένο. Παραμένει αδρανές “μέσα” στο τετράγωνο. Μόλις το τετράγωνο εκκενωθεί, το αναγεννημένο κομμάτι επανεμφανίζεται εκεί έχοντας όλες τις δυνάμεις του.

11. Αντι-Κίρκη (Anti-Circe) : Με το πάρσιμο, αφενός χάνεται το κομμάτι που πάρθηκε, αφετέρου το κομμάτι που έκανε το πάρσιμο αναγεννάται στο αρχικό-στην-παρτίδα-τετράγωνό του, αλλά αν δεν μπορεί να αναγεννηθεί εκεί, το πάρσιμο δεν επιτρέπεται.
Ένα κομμάτι που βρίσκεται στο αρχικό-στην-παρτίδα-τετράγωνό του μπορεί να κάνει ένα πάρσιμο, παραμένοντας πρακτικά ακίνητο!
Ένα πιόνι μπορεί να κάνει πάρσιμο με ταυτόχρονη προαγωγή, αρκεί να είναι ελεύθερο το τετράγωνο αναγέννησης του εκ προαγωγής κομματιού.

---

Κανονική Κίρκη, με θέμα πολλαπλές προαγωγές

Και τώρα θα μελετήσουμε το πρόβλημα-201, του Μακλέοντ (N. A. Macleod), με θέμα πολλαπλές προαγωγές και συνθήκη Κίρκη, (που το έχει ως διαφωτιστικό παράδειγμα και η σελίδα της Αγγλικής Σκακιστικής Ομοσπονδίας στον σύνδεσμο Fairy Chess).
Στην αναγραφή της λύσης ενός προβλήματος Κίρκης, μετά από κάθε κίνηση με πάρσιμο, σημειώνουμε μέσα σε παρένθεση ότι προστίθεται κάποιο κομμάτι, (π.χ. (bBc8) προστίθεται μαύρος Αξιωματικός στο c8).

	(Πρόβλημα 201) Μακλέοντ (N. A. Macleod) Πρώτη Εύφημη Μνεία, Europe Echecs 1977 Ματ σε 2 κινήσεις. Κίρκη. #2 Circe (10+4)
[k7/3R4/8/4B3/3p4/K2P1S2/bP1pQ3/3SR2B]

Το πρόβλημα έχει αρκετές δοκιμές :
{1.Sg1+? / Sxd2+? / Sh2+? / Sh4+? / Sg5+? / Sxd4+? Bd5!}, και καταλαβαίνουμε ότι δεν ωφελεί να σηκώσουμε τον Ίππο Sf3 για να δώσουμε σαχ με αποκάλυψη του Αξιωματικού Bh1, γιατί ο μαύρος Αξιωματικός Ba2 παρεμβάλλεται στο d5, και αν εκεί τον πάρει ο λευκός Αξιωματικός δίνοντας πάλι σαχ (2.Bh1xd5 [+bBc8] +), ο μαύρος Αξιωματικός αναγεννάται στο c8 και παρεμβάλλεται ξανά στο b7! Όπως φαίνεται ξεμείναμε από κινήσεις αφού το πρόβλημα είναι δυάρι. Αλλά κι αν επιμέναμε με (3.Bd5xb7 [+bBc8] +), θα επανεμφανιζόταν ο μαύρος Αξιωματικός στο c8 και θα μας έπαιρνε το κομμάτι (3...Bc8xb7 [+wBf1]).
{1.Qe4+? Bd5!}, παρόμοιο σχόλιο, όπως με τις προηγούμενες δοκιμές.
{1.b3? Bxb3 [+wPb2] !}.
{1.Qxd2? ( > 2.Qa5#) Bc4!},
{1.Ra7+? Kxa7 [+wRa1] !}, επειδή στην Φάση αυτή ο Ra7 δεν υποστηρίζεται.

Κλειδί : 1.Kb4! (zz). Το κλειδί δεν απειλεί κάτι, (βασικά αδειάζει την στήλη-a), και φέρνει τα μαύρα σε τσούκτσβανγκ. Αν παρθεί ο Πύργος στο e1, θα αναγεννηθεί στο a1 και θα καρφώσει τον μαύρο Αξιωματικό του a2, (και μετά θα μπορεί να μετακινηθεί ο Sf3 για να δώσει σαχ ο Bh1).

1...dxe1=Q [+wRa1] + 2.Sxe1 [+bQd8] #

1...dxe1=R [+wRa1]. Τα λευκά δεν μπορούν να συνεχίσουν με (2.Sxe1 [+bRh8] +? Rxh1 [+wBf1] !), άρα παίζουν (2.Sg1#) και ο Re1 είναι αποκλεισμένος.

1...dxe1=B [+wRa1] +. Εδώ το (2.Sxe1 [+bBf8] +) είναι απαγορευμένο αφού ο αξιωματικός αναγεννάται σε θέση που εξακολουθεί να δίνει σαχ. Η σωστή συνέχεια είναι (2.Sd2#) και ο Be1 είναι ανήμπορος να παρεμβληθεί.

1...dxe1=S [+wRa1] , και ο Se1 μπορεί να παρεμβληθεί στην μεγάλη διαγώνιο. Τα λευκά είναι μάταιο να συνεχίσουν με (2.Sxe1 [+bSb8] +?), αφού ο μαύρος Ίππος αναγεννάται σε τετράγωνο που μπορεί πάλι να παρεμβληθεί στην μεγάλη διαγώνιο. Η σωστή συνέχεια είναι (2.Qe4#).

Το πρόβλημα πέτυχε τις τέσσερις προαγωγές (θέμα Αλουμβάντλουνγκ, AUW). Στην επόμενη βαριάντα βλέπουμε μια ιδιαιτερότητα της Κίρκης, ένα κομμάτι που υποστηρίζει τον εαυτό του!

1...B~ 2.Ra7#. Τώρα που έφυγε κι ο μαύρος Αξιωματικός από την στήλη-a, η άμυνα (2...Kxa7 [+wRa1] ?) είναι απαγορευμένη αφού ο Πύργος αναγεννάται στο a1 και επιτηρεί το a7. Δηλαδή στην Φάση αυτή ο λευκός Πύργος υποστηρίζει τον εαυτό του από μεγάλη απόσταση κι από το μέλλον! Γιαυτό έφυγε αρχικά με το κλειδί ο λευκός Βασιλιάς από την στήλη-a!